Karikatürün karikatür olduğu eski zamanlar… Keskin zeka ürünü esprinin bol laf yerine çizgiyle anlatılıp aktarıldığı, mizahın adeta muhalif olmakla eşdeğer olduğu ahir zamanlar… Ali Galip Altunçul, Ferruh Doğan, Tekin Aral, Ahmet Erkanlı, Erdoğan Başol, Şadi Dinçağ, Semih Balcıoğlu, Ali Ulvi Ersoy, Yaşar Tonguç, Asaf Koçak ve diğerlerinin zamanları…
2017 yılında Konak Belediyesi ile İzmir Gazeteciler Cemiyeti (İGC) işbirliğinde ifade ve basın özgürlüğü konusuyla düzenlenen Eflatun Nuri Ulusal Karikatür Yarışması‘nda ödül kazanan ve başarılı görülen toplam dokuz güzel karikatürü sizlerle paylaşmak isteriz.
EFLATUN NURİ KİMDİR?
Asıl ismi Adil Nuri Erkoç olan Eflatun Nuri, 1927 yılında İstanbul’da doğdu. Orta öğreniminden sonra Devlet Güzel Sanatlar Akademisi’nde sanat eğitimine başlayan, ancak yarım bırakan Eflatun Nuri’nin yapıtları, ilk olarak 1942’de Akbaba’da yer aldı. Birçok dergi ve gazetede çizen Eflatun Nuri’nin karikatürleri yurt dışında da yayımlandı. 1969 yılında Yugoslavya’nın Üsküp şehrinde yapılan uluslararası yarışmada jüri özel ödülü kazanan ve Londra’da kişisel sergi açan Eflatun Nuri’nin son dönemde yazıları ve çizgileri, Leman, Öküz, Yeni Harman ve Kaçak Yayın’da yer aldı. Türk karikatürünün büyük ustalarından olan Eflatun Nuri, 3 Mayıs 2008 tarihinde İstanbul’da yaşama gözlerini yumdu.
17 Ağustos 1932, Bordeaux doğumlu Fransız karikatürist ve çizer Jean-Jacques Sempé , ayrıntılara önem veren ince işli ve geniş mekanlı çizimlerin sahibidir.
Özellikle Pıtırcık kitaplarının çizeri olarak tanınan Sempé, 1957’den itibaren Paris Match, Punch, L’Express, Pilote, New York Times, New Yorker, vs. gazete ve dergilerde çizerlik yapmıştır..
Bugün sizlerle paylaştığımız çizgiler ise şehirde yaşayan insanların gündelik koşuşturmacaları ve açmazlarıyla kentlerin geçirdiği mimari dönüşümü mizahla yorumlayan, her yaştan okura seslenen usta işi karikatürlerden oluşmaktadır.
İçinde yaşadığımız çağa nüktedan bir gözle yeniden bakmamızı sağlayan Sempé, çoğu zaman sözsüz, yer yer kısa cümlelerle tamamladığı karikatürleriyle ince ince güldürüyor; geniş geniş düşündürüyor.
Çizdiği kentler esas olarak sakin sessiz, konforlu Fransız kentlerine ait olsa da sıkışık trafiği, yayaları ve gökdelenleri dikkate aldığınızda yaşadığımız kentlere de benzediğini görürüz.
Behiç Ak, 1956’da Samsun’da doğdu. İstanbul’da, Yıldız Teknik Üniversitesi’nde ve İstanbul Teknik Üniversitesi’nde mimarlık öğrenimi gördü. Mimarlık eğitimi, insan yaşamının her ayrıntısına ilişkin daha iyi bir kavrayış ve farkındalık geliştirmesine yardımcı oldu. İnsanlara, doğaya, binalara, nesnelere; kısacası insanı ve tüm canlıları çevreleyen her şeye karşı farklı bakış açısını mizahi ve sorumluluk sahibi bir tarzda çok yönlü verimine yansıttı.
1982’den beri Cumhuriyet gazetesinde, “Kim Kime Dum Duma” başlığı altında günlük bant karikatür çiziyor. Karikatürleri, Türkiye’nin birçok şehrinin yanı sıra Hollanda, İsviçre ve Almanya’da sergilendi. Çocuk kitabı yazarlığı ve çizerliği, oyun yazarlığı ve sanat yönetmenliğinin yanı sıra belgesel film çalışmaları da var. 1994 yılında yazıp yönettiği “Türk Sinemasında Sansürün Tarihi – Siyahperde” adlı belgesel film aynı yıl Ankara Film Festivalinde “En İyi Belgesel” ödülünü kazandı.
1986’dan bu yana çocuk kitapları yazıp resimleyen Behiç Ak’ın çocuk kitapları yalnızca Türkiye’de değil Japonya, Kore, Almanya ve Çin’de de yayımlandı. İlk yayımlandığı Japonya’da ödül kazanan Yüksek Tansiyonlu Çınar Ağacı adlı resimli çocuk kitabı, Günışığı Kitaplığı tarafından özgün bir tasarımla yenilendi ve Çince’ye çevrildi (2014). Okuma serüvenine yeni başlayanlar için felsefeye giriş niteliğindeki “Tombiş Kitaplar” dizisi, Benim Bir Karışım ve Bizim Tombiş Taştan Hiç Anlamıyor ile başladı, Bizim Tombiş Fiyonk Makarnayı Çok Seviyor ve Ben Ne Zaman Doğdum? kitaplarıyla sürüyor.
Yaşasın Ç Harfi Kardeşliği! adlı çocuk romanı, Ankara Üniversitesi Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Uygulama ve Araştırma Merkezi’nin (ÇOGEM) 2014 Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Roman Ödülü’ne değer bulundu ve Çocuk ve Gençlik Yayınları Derneği’nin (ÇGYD) 2013 Yılın Çocuk Romanı seçildi. Postayla Gelen Deniz Kabuğu, Eve Giden Küçük Tren ve Bebek Annem’le genişleyen çocuk romanı koleksiyonuna son olarak Çatıdaki Gezegen eklendi. Bilyeler gibi, ilgi gören resimli öykü kitabı Gökdelene Giren Bulut da Günışığı Kitaplığı’nca yenilendi (2017).
30. sanat yılı 2012’de, çevre ve mimarlık konularında karikatürleri, kitapları ve oyunları yoluyla sergilediği tutarlı duruşuyla TMMOB Mimarlar Odası tarafından verilen Mimarlığa Katkı Başarı Ödülü’ne görüldü. Otuz yıllık karikatür birikimini Karikatür Kitabı adlı özel bir albümle çocuklara sunan sanatçının, “Gülümseten Öyküler” adı altında yazıp çizdiği kitaplar her yaştan okurun ilgisini topluyor. Bu dizide; Güneşi Bile Tamir Eden Adam, Galata’nın Tembel Martısı, Geçmişe Tırmanan Merdiven ve Kedilerin Kaybolma Mevsimi gibi çok sevilen 10 kitap bulunuyor. Kedilere düşkünlüğüyle tanınan sanatçı, İstanbul’da yaşıyor.
Abidin Dino’nun 100. yaşı nedeniyle, 2013 yılında Obur Mizah tarafından düzenlenen “ABİDİN DİNO 100 YAŞINDA – 100 PORTRE” başlıklı sergi, 19 ülkeden 100 sanatçının 100 Dino portresinden oluşuyor.
Serginin üzerinden koskocaman bir dört yıl geçmiş olmasına karşın keyifli bir Pazar gününde “mutluluğun ressamı” Abidin Dino‘nun birbirinden farklı 100 portresini izleyerek ona olan saygımızı ifade etmek isteriz…
…
Şiddet ve ayrımcılığın evrensel ve etik normları tehdit ettiği modern dünyada, hoşgörü duygusu her zamankinden daha çok önem kazanmakta. Karikatür de hoşgörü ve sağduyuya dayalı, farklı düşünce ve inançlara açık bir toplumun temel yapıtaşları arasında yer almakta.
Bu düşünceden hareketle düzenlenen Aydın Doğan Uluslararası Karikatür Yarışması’nın 1983 yılında yapılan ilk organizasyonunda ödül kazanan karikatüristler arasında Haslet Soyöz ve Salih Memecan gibi tanıdık, bildik isimlere rastlıyoruz.
33. Aydın Doğan Uluslararası Karikatür Yarışması kapsamında ayrı bir kategori olarak düzenlenen “Güçlü Kızlar, Güçlü Bir Dünya” temalı karikatür yarışmasında ödül kazanan ve sergilemeye değer bulunan karikatürler, Aydın Doğan Vakfı, UNICEF, UNFPA (BM Nüfus Fonu) ve UN WOMEN (BM Kadın Birimi) Türkiye Temsilcilikleri ile birlikte 11 Ekim 2016 tarihinde İstanbul’da düzenlediği “Dünya Kız Çocukları Günü” konferansı sırasında katılımcıların beğenisine sunuldu.
Bugün sizlerle, 2017 yılında yapılan 34. Aydın Doğan Uluslararası Karikatür Yarışması’nda birinci, ikinci ve üçüncü olan karikatürlerle özel ödül ve başarı ödülü almaya hak kazanan toplam 16 güzel karikatürü paylaşıyoruz.
34. Aydın Doğan Uluslararası Karikatür Yarışmasının ödül töreni ise Kasım 2017’de İstanbul’da yapılacak.
Hepinize keyifli seyirler dileğiyle…
Aydın Doğan Vakfı’nın 2012 yılında düzenlediği 29. Aydın Doğan Uluslararası Karikatür Yarışmasında dereceye giren ve sergilemeye değer bulunan toplam 1.835 karikatür arasından bu bayram sabahı sizin için seçtiğimiz 35 güzel karikatürü, bayram neşesi, heyecanı içinde sizlerle paylaşmak istiyoruz.
Kent Stratejileri Merkezi 