Ali Rıza Avcan
Şimdilerde yolu Basmane 9 Eylül Meydanı’na düşenler, meydanın deniz tarafındaki yapı bloğunda kırık bir diş gibi büyük bir boşlukla karşılaşırlar. Bu boşlukta, 30 Ekim 2020 tarihli Sisam Depremi’nin İzmir’de yarattığı etkiler nedeniyle 3 Şubat-21 Kasım 2021 tarihleri arasında yıkılan ve var olduğu zamanlarda “Cam Bina” olarak adlandırılan Konak Belediyesi hizmet binası bulunmaktaydı. 1965’de ESHOT binası olarak hizmet vermeye başlayıp 2021’de Konak Belediyesi hizmet binası olarak yıkılan ve 56 yıllık bu süre içinde kamu binası olarak kullanılan yapının hemen yanındaki 1041 ada, 15 ve 17 parsellerdeki binaların da kamulaştırılarak yıkılması suretiyle ortaya çıkan geniş alanda Konak Belediyesi‘nin yeni hizmet binasının yapılacağı söyleniyor.
Konak Belediyesi’ne ait İnternet sayfasındaki 2 Aralık 2021 tarihli ve “Konak Belediyesi’nin Yeni Bina Projesi Görücüye Çıkmış” başlıklı habere göre yapılacak yeni binanın eskisinin üç katı büyüklükte olmasına karar verilmiş ve belediye başkanı Abdül Batur o tarihte bu yeni hizmet binası ile ilgili olarak şunları söylemiş:
“Avan projeyi her zaman olduğu gibi önce meclis üyesi arkadaşlarımızla ve kamuoyuyla paylaşmayı planlamıştık. Bugün ilk sunumu sizlere gerçekleştiriyoruz. Yılbaşından sonra, uygulama projeleri de bittikten sonra ihaleye çıkacağız. İhaleye çıktıktan sonra ne olacağını bilmiyoruz. Çünkü ülkede şu an yaşanan ekonomik kriz ve belirsizlik gerçekten çok sıkıntılı. Dolar bir gün iniyor bir gün çıkıyor. İnşaat maliyetleri aldı başını gidiyor. Geçtiğimiz günlerde belediyelerin çıktıkları ihalelerde veya kamunun çıktığı ihalelerde maalesef katılım sağlanmamaya başlandı. Ama bu gerekçe değil, biz hazırlığımızı yapıp ihalemize çıkacağız. Bu avan projemiz. Genel anlamda cephesiyle ve diğer yapı elemanlarıyla ortaya çıkan bir çalışma. Kısa süre içinde tamamlayıp hayata geçirmek en büyük ideallerimizden bir tanesi. Konak’ın böyle bir hizmet binasına gerçekten ihtiyacı var. Arkadaşlarımız süratle bu konuyu takip ediyorlar, Konak’ımıza hayırlı olmasını diliyorum.“
Şimdi o tarihten bu yana 8 ay 2 gün geçmiş ve yıkılan binaların bıraktığı boşlukta tek bir çivi çakılmamış durumda. Açıkçası bu işle ilgili ihale de duyurulmuş değil. Bunun gerekçesini sorduğumuzda ise, belediye başkanının yukarıdaki demecindekilere benzer bahanelerin öne sürüleceğini tahmin ediyorum. Evet, ekonomik sıkıntının bu boyutlara ulaştığı bir ülke ve kentte böylesi büyük bir projeyi hayata geçirmek için hem ülke hem de belediye koşulları uygun olmayabilir, belediyenin kasasındaki para da azalmış olabilir, maaşların ödenmesinde sıkıntılar yaşanabilir; ama, diğer yandan da büyük iddialarla açıklanmasına karşın Konak Belediyesi‘nin maliyeti her geçen gün artan bir barınma sorunu ile karşı karşıya olduğu da bir gerçek. O nedenle görselleri basınla paylaşılan bu yeni binanın temelinin ne zaman atılıp ne zaman bitirileceği, İzmir Büyükşehir Belediyesi’nde de olduğu gibi şimdilik meçhul… Anlaşılan o ki, bu binanın yapımı başka bir bahara kalacak…
Ayrıca şimdiye kadar gördüğümüz kadarıyla belediye hizmet binamız yıkıldı diye daha önce halkın hizmetinde olan birçok tarihi binaya; örneğin bir zamanlar semt halkının rahatça girip çıkabildiği Basmane Semt Merkezi‘ne Konak Belediyesi Özel Kalem Müdürlüğü‘nce el konulmuş olduğu için bu binanın Basmane içindeki toplumsal etkisi yok olmuş durumda. Böylelikle her bir müdürlük için ayrı bir mekan yaratılarak belediyenin kendi içindeki bütünlüğü her geçen gün parçalanmış oluyor. Böylelikle belediye sınırları içindeki insanlar her istediklerinde belediyeye ya da semt merkezlerine gelip gidemiyorlar ve hatta hangi müdürlüğün nerede olduğunu bile bilmiyorlar.
Üstüne üstlük belediyenin de yerim yok bahanesiyle çok ilginç binaları büyük tesadüflerle kiraladığını görüyoruz. Örneğin geçtiğimiz günlerde Konak Belediyesi’nin 2022 Yılı Performans Programı’nı incelerken belediye hizmet binası olarak kullanılmak amacıyla kiralanan bir bina karşımıza çıktı.
Söz konusu 2022 Yılı Performans Programı’nın 14. sayfasında yer alan “Belediyemizce Hizmet Binası Olarak Kullanılmak Üzere Kiralanan Taşınmazlar” başlıklı listenin 13. sırasında yer alan Güneşli Mahallesi, Eski İzmir Caddesi No.23/B adresindeki 459,09 m²’lik daire ile Güneşli Mahallesi, 526 sokak No.7/9 adresindeki 103,75 m²’lik 37 nolu, 147,4 m²’lik 41 nolu ile 134,65 m²’lik 42 nolu dubleks daireler.
Konak Belediyesi’nin verdiği bilgi ve 2 Aralık 2020 tarihli Sabah Gazetesi‘ndeki “Belediye de bunu yaparsa” başlıklı haberdeki bilgilere göre Eşrefpaşa Yağhaneler 526 sokakta bulunan 42 dairelik Esila Park Apartmanı‘ndaki diğer daire sahiplerinden işyeri olma onayı alınmaksızın Konak Belediyesi tarafından kiralanan toplam 844,89 m² büyüklüğündeki dairelerde İmar ve Şehircilik Müdürlüğü, Hukuk İşleri Müdürlüğü, Emlak ve İstimlak Müdürlüğü, Kentsel Tasarım Müdürlüğü, Plan ve Proje Müdürlüğü ile Park ve Bahçeler Müdürlüğü‘nce hizmet vermektedir.
Sabah Gazetesi aynı haberinde Esila Park Apartmanı‘ndaki 42 daireden 21’inin Konak Belediyesi‘ne ait olduğunu iddia etmiş olmakla birlikte; Konak Belediyesi‘ne ait 2022 Yılı Performans Programı‘nda belediye mülkü olarak gösterilen taşınmazlar arasında böyle bir kayda rastlanmamaktadır.
Peki o halde, kiralanan bu daireler kimden ya da kimlerden kiralanmıştır?
11 Kasım 2020-10 Kasım 2023 dönemini kapsayan 2 yıl için kiralanmış bu taşınmazların sahibi kısa adıyla Cemer İnşaat, uzun adıyla Cemer İnşaat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi olarak bildiğimiz ve ortakları AKP İzmir İl yönetiminde yer alan bir şirket ile Boral Mimarlık Bürosu.
Çoğumuzun, belediyelere yaptığı ya da sattığı çocuk oyun parkları nedeniyle tanıyıp bildiği Cemer Kent Ekipmanları Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi’nin kardeş şirketi olan Cemer İnşaat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi’nin tek ortağı; yani, sahibi ise Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi kayıtlarına göre Mustafa Eroğlu. Diğer bir deyimle, 2019 Mahalli İdareler Seçimlerinde AKP’nin Konak Belediye Başkan Adayı ve aynı zamanda şu aralar AKP İzmir İl Başkan Danışmanı olarak görev yapan mimar Melek Eroğlu’nun akrabası, kuvvetle muhtemel kayınbiraderi.
Böylesi tuhaf bir duruma daha önce İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin Mavişehir Peynircioğlu Deresi çevresindeki yeşil alan ve park yapım ihalelerinde tanık olmuştuk. Söz konusu parkın 1. kısım inşaatı işi Aziz Kocaoğlu zamanında aynı aileden Murat Batuğhan Eroğlu’na, 2. kısım inşaatı işi de Tunç Soyer zamanında ilginç bir tesadüfle yine aynı şahsa; yani Murat Batuğhan Eroğlu’na verilmişti. Böylelikle eski ve yeni belediye başkanlarının Eroğlu ailesi ile birlikte çalışma konusunda ne kadar hevesli olduklarını görmüştük.
Şimdi birileri çıkıp mevcut yasalar çerçevesinde belediyenin açtığı tüm ihalelere değişik parti ve siyasi görüşlerden herkesin katılabileceğini ve ihaleyi kazanma konusunda herkesin eşit hakka sahip olduğunu söyleyerek benim bu yorumuma itiraz edebilir.
Evet, Anayasa ve yasalar itibariyle herkes eşittir ve isteyen herkes eğer şartlar uygunsa ihalelere katılıp kazanabilir ya da kaybedebilir. Ama diğer yandan kiralama gibi işlemlerin, genellikle herhangi bir ihale açılmaksızın iki taraf arasında yapılan pazarlıkla yapıldığını, belediye tarafından beğenilip seçilen taşınmazın ve sahibinin de çok kolay bir şekilde tercih konusu olabileceği, taşınmaz sahibinin demokratik bir şekilde ihaleye katılıp karşımıza çıkması gibi bir sürprizin söz konusu olmayacağını dikkate aldığımızda karşılaştığımız bu durumun daha da ilginç bir hal alacağı kesindir.
Ama AKP’nin bütün büyük ihaleleri istediği şirket ya da kişilere verdiğini; özellikle de “Beşli Çete” olarak adlandırdığımız yandaş grubun bu konuda büyük bir ayrıcalığa sahip olduğunu düşündüğümüzde, yakın zamanlarda kendi genel müdürü Cihat Akay’ı AKP İzmir il başkanı yapma becerisini göstermiş Eroğlu şirketler grubundan gelen AKP Konak Belediye Başkan Adayı Melek Eroğlu ile yakın akrabaları olan yeğen ya da kayınbiraderlere CHP’li belediyeler ve başkanları tarafından gösterilen bu tuhaf ilginin nedenini anlamakta zorluk çekiyorum. Özellikle de siyasi açıdan ve belediye hizmet binası olmaya uygun binlerce başka binanın bulunduğu Konak ilçesi itibariyle….
Bu nedenle de Konak Belediyesi’nin siyasi açıdan başka bir taşınmaz bulup orayı kiralaması o kadar mı zordu diye sormak isterim… Ardından da, hepimizin lanet okuduğu “Beşli Çete” mensupları, özellikle de Mehmet Cengiz isimli yandaş müteahhit bu ihalelere girmeye kalksa ya da kiralanacak binanın sahibi ya da ortağı olarak karşımıza çıksa, Konak Belediyesi’ndeki CHP’li belediye başkanı ile meclis üyelerinin ne yapacaklarını merak ediyorum…
Narlıdere’nin taşını toprağını betona çevirip Konak belediye başkanı olma becerisini gösteren Abdül Batur ve ekibinin, yarın öbür gün kazara İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı olduğu takdirde neler yapabileceğini, kimlerle işbirliği içinde hangi kent suçlarının altına imza atacağını düşünün bir…
Bence bu garip tesadüfü ve geleceğe dair tercihlerimizi ciddi ciddi bir kez daha düşünmemiz dileğiyle…
Kent Stratejileri Merkezi 