Ali Rıza Avcan
Cumhuriyet Halk Partisi’nin İzmir’deki belediye başkanı ve meclis üyesi aday adayları ile ilgili listesi geç de olsa elime ulaştı. Liste, CHP Genel Merkezi tarafından düzenlenmiş bir liste. Ayrıntısına bakıldığında sanki eksiklikleri ya da yanlışlıkları barındırıyormuş gibi gözüküyor. Örneğin Bergama’da 3 belediye başkanı, 3 de meclis üyesi aday adayının olması -en azından belediye meclis üyesi aday adayı sayısı açısından- inandırıcı gelmiyor. Ama yine de bütün aday adaylarını içermesi nedeniyle şimdilik elimizdeki tek bilgi kaynağı. İşte o nedenle, bu liste üzerinden yapılacak analiz ve değerlendirmelerin de kendi içinde bazı eksiklik ya da yanlışlıkları barındırmasını normal karşılamamız gerekiyor.
Listede İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı aday adayları yanında ilçeler düzeyinde kimlerin ilçe belediye başkanlığı ve belediye meclisi üyeliği için aday olduğunu görebiliyorsunuz. Tabii ki, parti örgütlerine dosya vermeden aday adayı olabilenler bunun dışında kalıyor.
Listeye göre 10 aday adayı İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığı, 255 aday adayı ilçe belediye başkanlığı, 1.549 aday adayı da ilçe belediye meclisi üyeliği için başvurmuş durumda.
En fazla belediye başkan aday adayının olduğu ilçeler sırasıyla 18 aday adayı ile Çiğli, 17 aday adayı ile Buca, 16 aday adayı ile Bornova, 15 aday adayı ile Bayraklı ve 14 aday adayı ile Konak ilçeleri.
CHP aday adayı, genellikle kazanma olasılığı yüksek ilçeleri daha fazla tercih ediyor.
Kent merkezinde nüfusu ve oy kullanabilecek seçmen sayısı fazla olan Bayraklı, Bornova, Buca, Çiğli ve Konak gibi büyük ilçelerde belediye başkanlığına aday olanların fazla olması beklenen bir durum olmakla birlikte; nüfusu ve seçmen sayısı oldukça az olan Karaburun, Çeşme, Dikili ve Seferihisar gibi bazı küçük ilçelerde beklenenden fazla adayın ortaya çıkması; ayrıca, CHP’nin AKP ile dişe diş mücadele etmesi beklenen Karabağlar, Torbalı, Ödemiş ve Kiraz gibi ilçelerde de çok az sayıdaki aday adayının varlığı ilginç bir durum olarak karşımıza çıkıyor.
Belediye başkan aday adayı sayılarını ilçelerin 2017 yılı nüfusları ve 2018 milletvekilliği seçimleri için açıklanan seçmen sayılarıyla karşılaştırdığımızda Karaburun’da her bir aday adayı başına 981 kişi ya da 861 seçmenin, yine aynı şekilde Seferihisar’da her bir aday adayı başına 3.399 kişi ya da 2.663 seçmenin düşmesi; bu sayıların Kiraz gibi pek fazla bir şey beklenmeyen küçük bir ilçede her bir aday adayı için 43.859 kişi ya da 33.661 seçmene veya Karabağlar gibi mücadelenin zorlu geçeceği bir ilçede her bir aday adayı için 80.132 kişi ya da 60.187 seçmene yükselmesi bu ilginç durumun en çarpıcı örnekleri.
Aynı durum belediye meclisi aday adayları için de geçerli. BU duruma göre seçilme şansının arttığı ilçelerdeki aday adaylarının sayısı artmakta, zor olduğu ilçelerde de azalmaktadır. Yukarıdaki tablonun incelenmesinden de anlaşılacağı üzere Kınık ve Kiraz’da hiçbir aday adayının olmaması, Karabağlar’da aday adayı başına 4.808 kişi ya da 3.611 seçmenin, Ödemiş’te 6.011 kişi ya da 4.686 seçmenin, Torbalı’da 4.788 kişi ya da 3.431 seçmenin düşmesi; diğer yanda da Foça, Narlıdere, Urla ve Çeşme gibi ilçelerde aday adayı başına düşen nüfus ya da seçmen sayısının 308’e kadar düşmesi bu durumun en kuvvetli kanıtları.
CHP İzmir aday adayları arasında “kadının adı yok” !
İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığı ile ilçe belediye başkanlıkları ve belediye meclisi üyelikleri için başvuruda bulunan aday adaylarının cinsiyetleri açısından dağılımını gösteren aşağıdaki tablodan da görüleceği gibi, İzmir genelinde belediye başkanlığı için başvuran kadın aday adaylarının toplam belediye başkanı aday adayları arasındaki payı % 15,71, kadın belediye meclisi üye aday adaylarının toplam belediye meclisi üye aday adayları arasındaki payı ise % 20,46.
Bu oranların CHP’nin vitrini olarak takdim edilen İzmir açısından savunulur bir yanı yok. Bırakın seçilip aday yapılacak kadınları, kendiliğinden gelip başvuran CHP’li kadınların sayısı ya da oranı bile şimdiden çok düşük. Ortaya çıkan oranlar CHP metinlerinde yazılı olan kotayı bile bulmuş değil.
İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığı için Seniye Nazik Işık ile Canan Arıtman‘ın aday adayı olarak başvurmuş olmaları; ayrıca, Güzelbahçe’de 7 adaydan 3’ünün, Urla’da 11 adaydan 4’ünün kadın olması iç ferahlatan gelişmeler olmakla birlikte; Bayındır, Bergama, Beydağ, Dikili, Foça, Gaziemir, Karabağlar, Kınık, Kiraz, Ödemiş, Seferihisar, Tire ve Torbalı olmak üzere toplam 13 ilçede hiçbir kadın belediye başkan adayının çıkmaması oldukça kötü ve düşündürücü bir durum.
Bu kötü durum, belediye meclis üyeliği için başvuran aday adayları arasında bir nebze olsun düzelmekle birlikte; en fazla kadın aday adayının çıktığı Narlıdere (% 36,36), Balçova (% 31,71) ve Karaburun (% 28,57) bile İzmir genelindeki bu durumu düzeltmeye yetmiyor.
CHP’li kadın aday adaylarının tüm aday adayları arasındaki durumu şimdilik bu vaziyette. Yarın öbür gün bu aday adayları arasında yapılacak seçimler sonrasında bu sayı ve oranların artacağı mı yoksa daha da azalacağı mı henüz kimse tarafından bilinmiyor.
Dileğimiz ise, en azından mevcut aday adayları arasındaki kadınların bir adım daha öne çıkarılması suretiyle kadının sahip olduğu gerçek güç ve değerin tüm açıklığıyla ortaya konulması ve dişi bir kent olduğu söylenen İzmir’e kadın elinin değmesidir.
Devam Edecek…
Kent Stratejileri Merkezi 