Gerçekten, “Kentlilik Yurttaşlıktır” mıdır?

Ali Rıza Avcan

Bazı çalışmalar ve yayınlar vardır ki, ya ilgilisine haber verilmediği için bilgimiz olmaz ya da o çalışma sonucunda ortaya çıkan yayınlar çoğu kez o konu ile ilgisi olmayanlara gönderilerek geride fazla bir iz bırakılmaz.

2006 yılında Ege-Koop, Karşıyaka Belediyesi ve Yeni Asır gazetesi işbirliğiyle yapılan “Kent Kültürü ve İzmir Toplantıları“nda konuşmacıların sunduğu bildirilerden oluşan kitap da bu yayınlardan sadece biri.

Ben, bu toplantılardan ve bu toplantılarda sunulan bildirileri kapsayan kitaptan geçtiğimiz günlerde sevgili arkadaşım Arzu Filiz Güngör sayesinde haberdar oldum ve söz konusu kitabı  Nadir Kitap isimli sahaf portalına sipariş vererek temin edebildim.

Şimdi şu an bu kitap çalışma masamın üzerinde duruyor.

Kitabın ilk sayfalarını karıştırdığımda karşıma önce bu toplantıları düzenleyen 26 kişilik Ege-Koop Danışma Kurulu üyelerinin isimlerinden oluşan bir liste çıkıyor. Başta Ege-Koop’un “kadim” başkanı Hüseyin Aslan olmak üzere İzmir’in tanınmış gazeteci, akademisyen, eski bakan, meslek odası yöneticisi, turizmci ve sendikacıları bu listenin aktörlerini oluşturuyor.

Kitabın “İzmir İçin… İzmirli İçin… İzmir Toplantıları…” başlıklı ikinci bölümü incelediğimizde ise,  17 Mart ve 28 Nisan 2006 tarihlerinde Karşıyaka ve Buca’da yapılan iki ayrı toplantının bu kurul eliyle düzenlendiğini ve 7 kurul üyesinin de bu toplantıların konuşmacısı olduğunu anlıyoruz. 

Kitapta yazılı bilgilere göre, 17 Mart 2006 tarihinde Karşıyaka Belediyesi’ne ait Nikah Sarayı’nda yapılan ilk toplantının Ege-Koop Genel Başkanı Hüseyin Aslan‘ın ve o tarihlerde Karşıyaka Belediye Başkanı olan Cevat Durak tarafından açıldığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik eski Bakanı ve Hürriyet Gazetesi Ege Bölge Temsilcisi Hakan Tartan‘ın oturum başkanlığını yaptığı ilk oturumda DEÜ Buca Eğitim Fakültesi Tarih Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi ve APİKAM eski Müdürü Yrd. Doç. Dr. Fikret Yılmaz‘ın “Kent Kültürü“, Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Bölümü Öğretim üyesi Yrd. Doç. Dr. Engin Önen‘in “Kentlilik Bilinci“, Akşam Gazetesi İzmir Temsilcisi Nedim Atilla‘nın “Yaşanacak Kent” başlıklı konuşmaları yaptıklarını, panel adı verilen ikinci oturumda ise Yeni Asır Gazetesi Köşe Yazarı Kemal Önderoğlu‘nun başkanlığında panelist olarak DEÜ Güzel Sanatlar Fakültesi Sahne Sanatları Bölümü Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Murat Tuncay‘ın, gazeteci-yazar Öcal Uluç‘un, İYTE Endüstri Ürünleri ve Tasarımı Bölüm Başkanı Ressam Yrd. Doç. Dr. Yavuz Seçkin‘in ve şair Veysel Çolak‘ın yer alıp konuştuklarını görüyoruz. 

28 Nisan 2006 tarihinde DEÜ Buca Eğitim Fakültesi Konferans Salonu’nda yapılan “Kent ve Gençlik” isimli ikinci toplantının da yine Ege-Koop Başkanı Hüseyin Aslan ile o tarihlerde Buca Belediye Başkanı olan Cemil Şeboy tarafından açıldığını, “Gençler Kentten Ne Bekliyor, Kent Kültüründen Ne Anlıyor?” başlıklı sunuş bölümünde DEÜ Öğrenci Konseyi Başkanı Ahmet Cenk Cömert’in, “İçimizden Bir Genç” olarak Adnan Avşar‘ın, “Çalışan Bir Genç” sıfatıyla Ferhat Toprak‘ın konuştuklarını, Yeni Asır Gazetesi Köşe Yazarı Kemal Önderoğlu‘nun başkanlığında yapılan oturumda ise Ege Üniversitesi İletişim Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Nimet Önür‘ün, DEÜ Fen ve Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Oktay Gökdemir‘in ve Psikiyatrist-Psikoterapist, İzmir İl Sağlık Müdürlüğü Ruh Sağlığı ve Sosyal Hastalıklar Şubesi Proje ve Eğitim Sorumlusu Dr. Fatih Kahraman‘ın konuştuklarını görüyoruz.

Tanıtımını yapmaya çalıştığım bu eski kitabın 73-91. sayfaları arasında yer alan bu toplantılarla ilgili basın haberlerindeki başlıkların ise “Kent kimliğini arıyor“, “İzmir’de kent kültürü tehdit edilmeye başladı“, “İzmir’i ‘kent’ yapalım“, “30 Yıllık sorunları Ege-Koop çözüyor“, “Kentlilik yurttaşlıktır“, “İzmir’in ‘kimliği’ var mı yok mu?“, “Yeni tehlike: vahşet kültürü“, “Umudumuz kentlilik bilinci“, “Tablo karamsar” ve “kent kültürü tehdit altında” şeklinde çeşitlilik gösterdiği anlaşılmaktadır.

Bundan tam 12 yıl önce, muhtemelen Ege-Koop adı verilen yerel bir inşaat holdinginin vazgeçilmez ve değişmez başkanı Hüseyin Aslan‘ın olası bir siyasi hamlesine altlık oluşturmak amacıyla yapılan ve o tarihten bu yana unutulan bu konuşmalardan geriye kalan ve bir tesadüf eseri elime geçen bu kitabın kapağını gördüğümde ilk önce beni şaşırtan ve ama daha sonra yapılan toplantıların kalitesini ortaya koyduğuna inandığım şu “Kentlilik Yurttaşlıktır” şeklinde yanlış sloganına da değinmeden geçmek istemiyorum.

Çünkü bu deyiş, “kentlilik” ve “yurttaşlık” denilen iki olgu arasında doğrudan bir bağlantı, başka bir anlatımla bir eş değerlik kurarken -bu deyişi bir de “tersten” okuyup- kentlerde yaşamadığı halde “yurttaş” olarak kabul edilen insanları; kısacası köylerde yaşayan köylüleri nereye koymaktadır ya da onların “kentlilik” bilincine sahip olduğunu mu iddia etmektedir; bütün bu soruların açık, kesin ve net bir şekilde yanıtlanması, kafalardaki karışıklığın giderilmesi gerekmektedir.

Aksi takdirde; aradan tam 12 yıl geçmiş olsa bile,

‘larla‘ları birbirine karıştırmamız kaçınılmaz olacaktır.