Jason W. Moore – Hayatın Dokusundaki Kapitalizm: Sermaye Birikimi ve Ekoloji, (Capitalism in the Web Life: Ecology and the Accumulation of Capital)
Çeviren: Alaz Munzur, Epos Yayınları, 432 sayfa, 2017
Bu kitabın odak noktası kapitalizmdir: Para. İklim. Gıda. Emek.
Başka bir deyişle bu kitap, sermayenin mantığını, kapitalizmin tarihini ve kapitalist uygarlığın tarihini incelemektedir.
Kapitalist uygarlık, insanları doğadan ayrıştırmadı, aksine bireysel yaşamları sıkı sıkıya birbirine bağlayarak geniş coğrafyaları kapsayan bir hayat dokusunun içine yerleştirdi. Kapitalizm, yaşamlarımızı, kahvaltılarımızı, çalışma günlerimizi, amaçlarımızı, cinsiyetlerimizi, emek sömürüsünü, kadınların ücretsiz çalıştırılmasını ve köleleştirilmesini, doğanın talan edilmesini dünya-tarihsel etkinlik sürecindeki parçalar haline getirdi.
Çevreci, feminist ve Marksist düşünceye dayanan Jason W. Moore Hayatın Dokusundaki Kapitalizm ile yerleşik ekoloji görüşlerinde tanınmayan bir sentez sunuyor: Kapitalizm, doğa, iktidar ve zenginlik bileşiminden oluşan bir “dünya-ekolojisidir”. Elbette ekolojik sorunlarımızın kaynağı, kapitalizmin ucuz emek, ucuz gıda, ucuz enerji ve ucuz hammadde (: kâr-daha fazla para ve iktidar) yaratma kapasitesidir. Sermayenin (Dört Ucuzlar yani) emek, gıda, enerji ve hammaddeden yararlanma kapasitesi Dünya-ekolojisini/kapitalizmi ve nihayet hayatın dokusunu oluşturur: Dünya-ekolojisi tam olarak sermayenin/iktidarın üretim/para kazanma ve yönetme süreçleri ve biz sıradan insanların da çalıştığı, amaçlarının peşinden koştuğu, milliyetlere, cinsiyetlere, kültürlere ayrıldığı gündelik hayatın ta kendisidir.
Dünya ekolojisi kapitalizmdir. Kapitalizm, genelde görmeye alıştığımız gibi dar bir ekonomik ve sosyal ilişkiler bütününden ibaret değildir, kapitalizm daha ziyade, hayatın bütününe yerleşmiş olan sermayenin, iktidarın ve üretim/yeniden-üretimin dünya-ekolojisi olarak anlaşılmalıdır. Kapitalizm ve doğa (doğa kendini para ve iktidar hırsına karşı korumaya başladığından itibaren) içiçe geçmiştir. İnsanlar ise bu dokunun içine hapsolmuştur.
Bu kitap bir davettir. İnsanlığın doğada işgâl ettiği yeri, bu yerin tarihe bakışımızı nasıl etkilediğini, ekolojik kriz analizini ve tüm hayatın kapitalizmden özgürleştirilmesi tartışmasına davettir.
İÇİNDEKİLER
Teşekkür
GİRİŞ: Çifte İçsellik
KISIM I – İKİCİLİK’TEN DİYALEKTİĞE: DÜNYA EKOLOJİSİ OLARAK KAPİTALİZM
1. Nesneden Oikos: Kapitalist Dünya Ekolojisinde Çevre İnşası
2. Hayatın Dokusundaki Değer
3. Biricik Metabolizmaya Doğru: Kapitalist Dünya-Ekolojisinde İkicilikten Diyalektiğe
KISIM II – SONSUZ BİRİKİM, TARİHSEL DOĞA
4. Ekolojik Fazlanın Azalma Eğilimi
5. Doğanın Sermayeleştirilmesi veya Tarihsel Doğanın Sınırları
6. Dünya-Ekolojik Devrimleri: Devrimden Rejimlere
KISIM III – TARİHSEL DOĞA VE SERMAYENİN KÖKENLERİ
7. Antroposen ve Kapitalosen: Doğa ve Ekolojik Krizimizin Kökenleri Üzerine
8. Soyut Toplumsal Doğa ve Sermayenin Sınırları
KISIM IV – UCUZDOĞA’NIN YÜKSELİŞİ VE FERAGATİ
9. Ucuz Emek? Zaman, Sermaye ve İnsan Doğasının Yeniden Üretimi
10. Uzun ve Yeşil Devrim: Uzun Yirminci Yüzyıl, Ucuz Gıda Zamanı ve Hayat
SONUÇ: UCUZ DOĞA’NIN SONU MU?
Kent Stratejileri Merkezi 