“Ganimetler galibindir…”

Ali Rıza Avcan

New York senatörü William L. Marcy‘nin, 1828 seçimlerinde Andrew Jackson‘ın kazandığı zafere atıfta bulunarak dile getirdiği o ünlü “ganimetler galibindir” (to the victor belong the spoils) deyişini hatırlatarak başlayacağım bugünkü yazımda, İzmir Büyükşehir Belediyesi‘nin, adeta bir holdingi andıran ve 8 Temmuz 2024 tarihi itibariyle 10.116.724.676 lira gibi muazzam bir sermaye büyüklüğüne (mevcut yasalara göre cirolarıyla kar-zarar cetvellerini kamuoyu ile paylaşmaları halde paylaşmayıp gizledikleri için, ne yazık ki gerçek büyüklüklerini bilmediğimiz) sahip 27 şirketindeki yönetim kurulu başkanlarıyla üyelerinin, 31 Mart 2024 tarihli seçimler sonrasındaki hızlı değişimini ortaya koyup; 3 ay 2 gün gibi kısa bir sürede, Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi‘nde yayınlanan ve çoğunu mevcut şirket yönetim kurulu üyelerinin görevden uzaklaştırılıp yerlerine yenilerinin atanmasıyla ilgili toplam 86 adet değişik ilamının, ülkemiz ve yaşadığımız kent açısından çok önemli olduğuna inandığım siyasal ahlak ve yozlaşma konusuyla ne ölçüde ilişkili olduğunu anlatmaya çalışacağım.

Dokuz Eylül Üniversitesi öğretim üyesi ve Sosyal Bilimler Araştırmaları Derneği (SOBİAD) kurucusu, onursal yönetim kurulu başkanı Prof. Dr. Coşkun Can Aktan, “Kamu Yönetiminde Kayırmacılık” adlı derleme yayındaki “Siyasal Ahlak ve Siyasal Yozlaşma” isimli makalesinde, 21 adet siyasal yozlaşma türünü sırasıyla;

1) Rüşvet, 2) İrtikap (zorla yiyicilik), 3) Zimmet, 4) İhtilas (hileli zimmet), 5) Adam kayırmacılık (iltimas), 6) Akraba kayırmacılık‘ (Nepotizm), 7) Eş-dost kayırmacılık (Kronizm), 8) Siyasal kayırmacılık (partizanlık ve siyasal yandaşlık), 9) Patronaj ve hizmetsiz memuriyet, 10) Hizmet kayırmacılığı, 11) Oy ticareti (Logrolling) ve satın alma, 12) Lobicilik, 13) Rant kollama, 14) Kamu sırlarını sızdırma ve vurgunculuk, 15) Gönül yapma (Suvasyon), 16) Siyasal dalavere (siyasal manipülasyon), 17) Aşırı vaatte bulunma ve yalan, 18) Propaganda, 19) Aşırı bilgi sunma, 20) Gizlilik ve örtbas ve 21) İktidarın kişiselleştirilmesi, parti disiplini ve lider diktası şeklinde sıralamaktadır. (1)

Şimdi eminim, bu siyasal yozlaşma türlerini okuyan herkesin aklına yaşayıp tanık ya da muhatap olduğu; hatta, şikayet ettiği olaylar, bu tür yozlaşmalara konu olanların isimleriyle çalıştıkları kurum ya da partiler gelecek; hatta ‘propaganda‘, ‘aşırı bilgi sunma‘ ve ‘gizlilik‘ gibi şimdiye kadar çoğumuzun normal ya da masum bulup tepki göstermediği durumların aslında birer yozlaşma türü olduğunu öğrenerek şaşıracaktır.

Çünkü bütün bunlar bizim geleneksel kültürümüzün bilinen ve bu nedenle de çoğu kez hepimizin kabullenip hayata geçirdiği davranış ve tutumlardır. Geçmişimizden gelen yağma ve çapulculuk kültürünün, bir yerin fethinde oranın ele geçirilişini izleyen ilk üç gün içinde her şeyin ganimet olarak yağmalanmasını ve bu yağma sırasında sultan, başbuğ, padişah, komutan, reis ya da genel başkana da pay ayrılmasını öngören kuralları, bugün de bütün hızıyla devam etmekte, aynı siyasal partiden olsa bile ele geçirilen ya da el değiştiren her belediyedeki koltuk, makam ve mevkiler orası sanki düşmandan alınmış gibi yağmalanmakta, bu paylaşım sırasında en başta bulunanlarının payı da titizlikle ayrılmaktadır.

Temeli yıkıp yağmaya dayanan ganimet sözcüğü, savaşta mağlup edilen kâfir ya da yenilenlerden ele geçirilen silah, binek hayvanı, savaş esiri olarak alınan ve artık köle veya mal değerinde olan erkek ve kadınlarla ve bütün diğer taşınır ve taşınmaz mallar anlamına gelir. İşte o anlamda, bir savaş olarak kabul gören seçimler sonrasında mazbatayı alıp devir-teslimin yapılması ile birlikte ele geçirilen tüm makam, mevki ve koltuklar, artık bundan böyle kazananın helâliyle taraftarlarıyla eş, dost, akraba ve arkadaşlarına dağıtılabileceği bir ganimet haline dönüşmüştür. Çünkü geleneksel kültürümüzdeki “fırsatı ganimet bilmek” ya da “emaneti ganimet bilmek” şeklinde ifade edilen atasözleri veya Kur’an‘ın Fetih Suresi‘ndeki “Ve Allah, size, elde edeceğiniz birçok ganimetler vaadetmiştir ve bunu çabuklamıştır ve inananlara bir delil olsun ve size, doğru yolda başarı versin diye de insanların ellerini, sizden çekmiştir.” anlatımıyla elde edilen başarının bir armağanı olarak ganimete el koymak helâl-i hak sayılmıştır.

Cumhuriyet Halk Partisi, yönetiminde olduğu belediyelerde -şimdilik- bu yozlaşma türlerinden sadece akraba kayırmacılık olgusuna; yani ‘Nepotizm‘ denilen yozlaşmaya karşı çıkmakla birlikte; diğer yozlaşma türlerine, özellikle de ülke düzleminde bir yağma ya da ganimet paylaşımına dönüşen ‘patronaj ve hizmetsiz görevlendirme‘lere karşı çıkmamakta, aksine kendi belediyelerine gönderdiği genelge uyarınca, genel merkezden belediyelere iletilen talimatlarla bu yolsuzluğu daha da arttırmakta, daha yaygın ve yoğun bir şekilde uygulanmasına yol açmaktadır.

Gelelim İzmir Büyükşehir Belediyesi‘nin doğrudan kendisine ait ya da ortak olduğu toplam 27 şirketin büyük bir hızla ve hırsla değiştirilen, İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Cemil Tugay da dahil olmak üzere yönetim kurulu başkanlarıyla yönetim kurulu üyeleri konusuna…

Baştan belirtmek gerekir ki, 8 Temmuz 2024 tarihi itibariyle bu 27 şirkette toplam 203 adet yönetim kurulu başkanlığı ve üyeliği pozisyonu bulunuyor ve bunların 122’si; yani, % 60,10’u İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Cemil Tugay‘ın inisiyatifinde, bizzat kendisi tarafından atanıyor… Gerisi ise doğrudan doğruya belediyenin ortak olduğu şirket; örneğin TARKEM tarafından belirleniyor. Belediye başkanı tarafından görevlendirmeler yapılırken asıl olarak belediyelerin karar organı olan meclislere haber bile verilmiyor ya da onların onayına ihtiyaç duyulmuyor… Kısacası ortada “başkan ve ona biat edip onun söylediğinin dışına çıkmayan adamları” şeklinde bir manzara ortaya çıkıyor…Ama o şirketler o bilgisiz, deneyimsiz, beceriksiz ve konu ile ilgisi olmayan adamlar marifetiyle zarar ettiğinde belediye bütçesinden aktarma yapılması için belediye meclisinin onayına başvuruluyor, belediye meclisi üyelerinin ellerini havaya kaldırmaları isteniyor. Tabii ki, bu kez de “başkanın meclisteki adamları” olarak… Kısacası, bu siyasi yozlaşma karşısında kimsenin gıkı çıkmayıp “Başkan“; başka bir deyişle Saray’dakinin bir benzeri olarak “Reis“in her istediği yapılıyor, onunla ilgili her sosyal medya paylaşımı adeta bir vazifeymişçesine beğenilip paylaşılıyor…

İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı tarafından görevlendirilen yönetim kurulu başkan ve üyeleri de, birçok kez tanık olduğum ya da yönetim kurulu üyesi olan arkadaşlar ve dostlarımın dile getirdiği şekilde şirketin hiçbir karar ve uygulama sürecine fiilen katılmaksızın kendi ayaklarına getirilen karar defterlerini imzalayarak; yani, aldığı para karşılığında hiçbir hizmet yapmaksızın aylık huzur hakkı ödemelerini alıyorlar. Bütün iş ise, atanmalarına daha çok dikkat edilen genel müdürler ve onların yardımcıları, memurları tarafından yapılıyor.

İzmir Büyükşehir Belediyesi‘nin yeni başkanı Cemil Tugay göreve geldiği ilk günlerde şirketlerdeki yönetim kurulu üye sayısının azaltacağını söylemekle birlikte, aşağıdaki tablodan da görüleceği üzere, 22 Ocak 2024 tarihinde 231 olan yönetim kurulu üye sayısını, 8 Temmuz 2024 tarihi itibariyle ancak % 12,12 oranındaki azaltarak 203’e düşürdüğü için şu an itibariyle azaltılan 28 kişilik üye sayısının, eski 231 sayısı itibariyle çok da anlamlı olmadığını söyleyebiliriz.

Yukarıdaki tablonun incelenmesinden de anlaşılacağı üzere, İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Cemil Tugay‘in inisiyatifindeki 122 şirket yönetim kurulu başkan ve üyesinin ise 42’si 8 Temmuz 2024 tarihi itibariyle değiştirilmiş, geriye kalan 80’inde şimdilik bir değişiklik yapılmamıştır. Örneğin Tunç Soyer‘e yakınlığı nedeniyle göreve gelir gelmez görevinden alınan ya da istifası istenen Güven Eken, Nedim Atilla, Ahmet Uhri, Ali İhsan Özgürman, Gülfem Saydan Sanver, Ahmet Güler, Kadir Efe Oruç, Tayfun İlhan, Tayfun Maro, Lütfi Ünal ve Ersan Odaman gibi isimler dışında, yine aynı grupta olduğu bilinen Vecdi Sayar, Serhan Ada, Muzaffer Ayhan Kara, Mehmet Anıl Kaçar, Canan Karaosmanoğlu Alıcı ya da Cemil Tugay‘ın İzmir Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatrosu konusunda yaptığı hamlelere sert bir şekilde yanıt verip Prof. Dr. İlber Ortaylı tarafından desteklenen Yücel Erten gibi isimlerin yönetim kurulu üyesi olarak henüz yerlerini korudukları, onlara şimdilik dokunulmadığı ya da unutulduğu veya “kral öldü, yaşasın yeni kral!” anlayışıyla Cemil Tugay‘la anlaşıp uyuştuğu anlaşılmaktadır.

Mazbatanın teslim alındığı 6 Nisan 2024 tarihi ile 8 Temmuz 2024 tarihleri arasındaki 3 ay 2 günlük kısa sürede İzmir Büyükşehir Belediyesi şirketlerindeki yönetim kurulu başkanlarıyla üyelerinin hızlı ve seri bir şekilde değiştirilmesi konusunda karşımıza çıkan en önemli tespit, yeni belediye başkanı Cemil Tugay‘ın bir hekim ve Karşıyaka Belediyesi eski başkanı olarak oldukça yetersiz bir sosyal ağa sahip olduğunun, yeni yönetim kurulu üyelerini belirleme konusunda zengin bir portföye sahip olmadığının ortaya çıkması nedeniyle şimdiye kadar yaptığı 42 yeni görevlendirme arasında İzmir Büyükşehir Belediyesi görevlilerinin çoğunlukta olması, dışarıdan transfer ettiği isim sayısının çok sınırlı olmasıdır.

O nedenle de, İzmir Büyükşehir Belediye başkanlığı görevine gelir gelmez ya eski yönetimden elde kalıp “kral öldü, yaşasın yeni kral!” mantığıyla yeni patronuna biat eden Barış Karcı, Onur Kadir Eryüce, Gürkan Erdoğan ve Ertuğrul Tugay gibi isimlerle, -içine pek sinmese de- “idare etmeye” çalışmakta ya da yakın zamanda tanıyıp Karşıyaka‘dayken kendisinden hizmet almaya başlamakla birlikte, “başarısız” bulunup aday gösterilmeyen eski belediye başkanlarının “başarılı daimi danışmanları” unvanına sahip Koray Velibeyoğlu ve Süha Sabuktay gibi isimlerden, CHP‘nin sol kanadını temsil eden eski milletvekili ve şimdilerin parti meclisi üyesi İlhan Cihaner‘in kardeşi Orhan Cihaner‘den medet ummaktadır.

Bu durumun ortaya çıkmasını sağlayan en önemli nedeninin ise, Cemil Tugay‘ın seçim çalışmalarının devam ettiği süreçte önce Karşıyaka, daha sonra İzmir Büyükşehir belediye başkanlığına aday olması nedeniyle bu tür çalışmalara altlık oluşturacak hazırlıkları yapmayışı, Tunç Soyer‘in başkan olmadan önce bir araya getirdiği İzmir Düşünce Topluluğu gibi kentin aydın, siyasetçi, sermaye sahibi elitleriyle kültür-sanat insanlarından oluşan ve bir süre sonra şirket yönetim kurulu üyeliklerini dolduran bir örgütlenmeyi yapmayışı, kendine ait bir ekip yapılanmasını beceremeyişi, esasen kentteki Mason locaları tarafından desteklenmeyip; aksine, bu göreve gelmemesi için çaba göstermeleri olduğunu söyleyebiliriz. Kısacası, Cemil Tugay‘ın bu şirketlerin altyapısını oluşturacak kadar yeterli olmadığını; adeta hazırlıksız yakalandığını söyleyebiliriz.

Diğer önemli bir tespit ise, daha önceki belediye başkanlarının dönemlerinde de görüldüğü gibi, boş kalan ya da boşaltılan koltukların hiçbir liyakat aranmaksızın CHP‘li partililerce doldurulmuş olmasıdır. Görülen o ki, CHP genel merkezi tarafından gönderilen ya da önceki seçimlerde değişik yerlerde CHP‘den aday olup kazanamayan veya CHP il, ilçe örgütlerinde çalışan isimlerin hem yönetim kurulu başkanı ve üyesi, hem de şirket genel müdürü ya da genel müdür yardımcısı olarak görevlendirilmesidir. CHP Kadın Kolları MYK üyesi ve 2023 seçimleri İzmir milletvekili adayı emekli memur Ayten Gülseven‘in Grand Plaza yönetim kurulu başkan vekili, 2024 seçimlerinde CHP Foça Belediyesi başkan aday adayı ve filoloji mezunu olan Hakan Barçın‘ın Grand Plaza yönetim kurulu üyesi, 2024 seçimlerinde Buca‘ya Euro Dismeyland getireceğini vaat eden iş adamı ve CHP Buca Belediyesi başkan aday adayı Mustafa Oktay Korkmaz‘ın İZFAŞ yönetim kurulu üyesi, CHP‘li siyasetçi Cesamin Özkan‘ın İzdeniz yönetim kurulu üyesi, Afyon‘un Şuhut ilçesi CHP ilçe başkanı Caner Peynirci‘nin uluslararası fuarcılık alanında hiçbir bilgi ve tecrübesi olmadığı halde İZFAŞ genel müdür yardımcısı olarak atanması bu çaresizlikle siyasi kayırmacılık ve yozlaşmanın en son örnekleri olarak kabul edilebilir.

Hiç şüphe yok ki, 6 Nisan’la 8 Temmuz 2024 tarihleri arasındaki kısa sürede en kazançlı çıkanlar belediye başkanı ile birlikte Karşıyaka‘dan gelenlerdir. Aynen 2019 seçimleri sonrasında eski Seferihisar Belediye Başkanı Tunç Soyer‘in beraberinde getirip 2024 seçimleri ile birlikte geriye dönen Seferihisarlılar gibi…

Karşıyaka‘dan gelip genel sekreter yardımcılığı, genel müdürlük, daire başkanlığı, şube müdürlüğü ve şirket yönetim kurulu başkanlığı ya da yönetim kurulu üyeliği koltuklarına oturan bu zevat, eminim Cemil Tugay‘ın “sütten bile temiz” bir aday olarak takdim edilmesinden önce böylesine bir şeyi rüyalarında bile göremiyor, hayal dahi edemiyorlardı.

Karşıyaka ve İzmir Büyükşehir belediye meclislerinde meclis üyesi olup İZENERJİ ve ÇEŞTAŞ‘da yönetim kurulu başkan vekilliğiyle yönetim kurulu üyeliğini kazanan kimya mühendisi Saadet Çağlın, EGEŞEHİR PLANLAMA‘da yönetim kurulu üyesi olarak koltuk sahibi olan ve Karşıyaka‘daki Mehmet Cengiz olayında TMMOB Tapu ve Kadastro Mühendisleri Odası İzmir Şubesi‘nin yayınlayıp TMMOB Tapu ve Kadastro Mühendisleri Genel Merkezi tarafından iptal edilen bildirinin mimarı tapu ve kadastro mühendisi Nilüfer Bakoğlu Aşık, GRAND PLAZA yönetim kurulu başkanlığına getirilen Önder Koç, GRAND PLAZA genel müdürlüğüne getirilen Karşıyaka Kent A.Ş. satınalma müdürü Hilmi Aksoy, Karşıyaka Belediyesi halkla ilişkiler müdürü iken hem daire başkanı hem de İZELMAN yönetim kurulu üyesi olan Eylem Başer Yıldırım, İzmir Büyükşehir Belediyesi‘nin hem genel sekreter yardımcısı, hem de İZMİR METRO yönetim kurulu üyesi olan şehir plancısı Zeki Yıldırım, EGEŞEHİR PLANLAMA‘da yönetim kurulu başkan vekili olan Rafet Yacan, İZDOĞA‘da yönetim kurulu başkan yardımcısı olan Aylin Öz bu şanslı taraftarlara örnek olarak verilebilir. Karşıyaka‘daki başarısız yönetimin ortakları olan zat-ı muhteremin Kültürpark‘taki hangarlarla şirketlerin lüks ofislerine yönelik bu bereketli göçünün önümüzdeki günlerde de devam edeceği, bu gidişle Karşıyaka‘nın İyi Partili yeni başkanının elinde adam kalmayacağını söylememiz pek yanlış olmayacaktır…

Ha gayret Karşıyakalılar! Eski başkanınızın peşinden gelip boşaltılan koltukları, makamları doldurmanız o kadar da zor değil! Ha gayret, geç kalmayın, bir an önce gelin ve Karşıyaka‘da yaptığınız gibi İzmir Büyükşehir‘de de yeni bir başarısızlığın destanını hep birlikte yazın!

İşte 6 Nisan-8 Temmuz 2024 dönemindeki çılgın görevlendirmeler sonucunda ortaya çıkan yağma, ganimet toplama çabası! Bu tabloyu bilelim ve gelecek günlerdeki değişimi ilgiyle ve ibretle izleyelim…

Doğrudan doğruya İzmir Büyükşehir Belediyesi‘ne ait ya da belediyenin ortak olduğu toplam 26 şirkette birden fazla yönetim kurulu başkanı ya da üyesi olanlara gelince; ilk sırayı, daha doğrusu aslan payını İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Cemil Tugay‘la Erhan Uzunoğlu‘nun aldığını görürüz. Cemil Tugay İZFAŞ ve TARKEM‘de yönetim kurulu başkanlığı, İzmir Jeotermal‘de yönetim kurulu üyeliği olmak üzere 3, Erhan Uzunoğlu İZENERJİ, İZETAŞ ve İZARITMA‘da yönetim kurulu başkanlığı olmak üzere 3, bir zamanlar Tunç Soyer‘in yurtdışı ilişkilerinden sorumlu danışmanı Kadir Onur Eryüce İZDOĞA‘da yönetim kurulu başkanlığı, İZARITMA‘da yönetim kurulu başkan vekilliği olmak üzere 2, Karşıyaka ve İzmir Büyükşehir belediyeleri meclis üyesi Saadet Çağlın İZENERJİ‘de yönetim kurulu başkan vekilliği, ÇEŞTAŞ‘da yönetim kurulu üyeliği olmak üzere 2, Mustafa Özuslu İZFAŞ ve Binali Yıldırım‘a yakınlığı ile bilinen Kolin İnşaat‘a ait İzmir Doğalgaz‘da yönetim kurulu üyesi olmak üzere 2, Barış Karcı İZBETON ve ESBAŞ‘da yönetim kurulu üyeliği olmak üzere 2, Dilek Yaylalar Aras İZENERJi ve İZETAŞ‘da yönetim kurulu üyeliği olmak üzere 2, Hakan Öztürk EGEŞEHİR PLANLAMA ve İZTARIM‘da yönetim kurulu üyeliği olmak üzere 2, Türkan Özgür İZMİR METRO ve İzmir Enternasyonel Otelcilik (İzmir Hilton Oteli)’de yönetim kurulu üyeliği olmak üzere 2, görevlendirildiği şirket yönetim kurullarında ne işe yaradığı belli olmayan polis akademisi mezunu güvenlikçi Yusuf İncili İZENERJi ve İZETAŞ‘da yönetim kurulu üyeliği olmak üzere 2 koltuğu işgal etmekte; böylelikle üç ya da iki ayrı huzur hakkı alan kişiler olarak diğer yönetim kurulu başkan ve üyelerinden daha ayrıcalıklı bir konumda bulundukları anlaşılmaktadır.

İzmir Büyükşehir Belediyesi‘nin TARKEM, Tarihi Kemeraltı İnşaat Yatırım Ticaret Anonim Şirketi‘ndeki sermaye payı % 30 oranında olduğu halde; 15 kişiden oluşan yönetim kurulunda sadece bir koltuğu ve bir oyu bulunmakta, sermayenin % 70’ini oluşturanlar ise 15 kişilik yönetim kurulunda 14 temsilci ile yer almakta; böylelikle, herhangi bir karar alınması halinde % 30 paya sahip olan ortağın 1/15 şeklinde bir pozisyon ve gücü bulunmaktadır. Her ne kadar % 70 sermaye oranını temsil edenlerin bir araya geldiklerinde her zaman için çoğunluğu oluşturması mümkün olmakla birlikte, yönetim kurulundaki temsilci dağılımının da kamuyu ve kamu yararını temsil eden sermayenin % 30’a tekabül eden 4-5 temsilci eliyle gerçekleştirilmesi; ayrıca, şirket sermayesi içindeki İzmir Büyükşehir Belediyesi payının % 51’e ulaşması durumunda Sayıştay denetimine tabi olması mümkün olacağından bu denetimden kaçınmak amacıyla belediyenin yaptığı ayni ve nakdi yardımların sermayeye yansıtılmadan muhasebeleştirilmesi uygulamasından vazgeçilerek, belediyece kamu kaynaklarından yapılan karşılıksız yapılan her türlü yardım ve katkının sermaye hesabı içinde muhasebeleştirilmesi kamunun payının korunması açısından doğru ve yerinde olacaktır.

6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 1524. maddesine göre, aynı kanunun 397/4 maddesi uyarınca bağımsız denetime tabi olan sermaye şirketleri, kuruluşlarının ticaret siciline tescili tarihinden itibaren üç ay içinde bir internet sitesi açmak ve bu sitenin belirli bir bölümünü şirketçe kanunen yapılması gereken ilanların yayımlanmasına özgülemek zorundadır. Şirket, internet sitesinde “Bilgi Toplumu Hizmetleri” adı altında bir bölüm oluşturmalı ve kanun ile yönetmeliklerde belirtilen içerikleri yayımlaması gerekmektedir.

Ayrıca 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu‘nun 210 ve 1524. maddelerine dayanılarak düzenlenen Sermaye Şirketlerinin Açacakları İnternet Sitelerine Dair Yönetmeliğin 3. maddesinin (a) fıkrası hükmüne göre; bağımsız denetime tabi olan sermaye şirketlerinin internet sayfalarında açacakları “Bilgi Toplumu Hizmetleri” bölümünde son üç yıla ait finansal tabloların yayınlanması gerektiği halde, 26 şirketin 26’sında da bu tabloların yayınlanmadığı görülmektedir.

İzmir Büyükşehir Belediyesi eski başkanı Tunç Soyer‘in hizmet döneminde, cirosu yüksek 12 belediye şirketinin (İZBETON, GRAND PLAZA; İZTEK, İZELMAN, İZULAŞ, İZFAŞ, İZDENİZ, İZMİR METRO, EGEŞEHİR PLANLAMA, İZDOĞA, İZENERJİ, İZTARIM) denetimini ele geçiren ve bu nedenle belediye şirketlerinin girdisini çıktısını bilen; ayrıca, 2024 seçimleri öncesinde siyasi/ekonomik partneri Tunç Soyer‘in yeniden belediye başkan adayı olması için ısrarlı bir şekilde çalışan, diğer yandan da Cemil Tugay‘ın göreve gelmesi ile birlikte, bir tür “patronlar kulübü” olan İEKKK, İzmir Ekonomik Kalkınma ve Koordinasyon Kurulu‘ndaki pozisyonunu yitiren eski maliye memuru, yeni iş insanı Sıtkı Şükürer‘in ortağı olduğu Sun Bağımsız Denetim ve YMM A.Ş.‘nin, aradan 3 ay 2 gün geçmesine rağmen halen bu görevi sürdürmüş olmasına rağmen, önümüzdeki günlerde -muhtemelen- sözleşme süresinin bitmesi durumunda bu 10 şirketi başka bir bağımsız denetim şirketine kaptırması beklenen bir gelişme olacaktır…

Sonuç olarak;

Batı cephesinde yeni bir şey yok!” deyişini doğrularcasına, belediyelerde; özellikle de her seferinde büyük umutlarla baktığımız CHP‘li belediyelerde değişen, dönüşen, diğerlerinden farklı, siyasi ahlaka uygun bir durum yok! 26 şirketlik imparatorlukta yönetim kurulu üyelerinin sayısı bir miktar azalmış olmasa da, bu koltukların eşe, dosta, akrabaya, kendi siyasi görüşünde, inancında olanlara, yarın öbür gün işe yarayacaklara bir ulufe gibi dağıtılması olayında değişen bir şey yok! Hem de büyük bir siyasi yozlaşma çerçevesinde… Sadece isimlerin değiştiği, Ali yerine Veli’nin geldiği bir yağma, bir ganimet paylaşımıyla işten anlamaz, getirildiği görevin gereklerini bilmez insanların ödüllendirildiği, kamu kaynaklarının hiçbir emek harcamaksızın liyakatsiz kişilere dağıtıldığı iflah olmaz bir çöküş içinde… Hem de bir zamanlar “Hak, Hukuk, Adalet” diyerek, AKP iktidarının yaptıklarına itiraz edenlerin cephesinde…

(1) Aktan, C. C. (2021) “Siyasal Ahlak ve Siyasal Yozlaşma“, Kamu Yönetiminde kayırmacılık, 2021, İzmir, s.7-31

İzmir’in şirketleri… (2)

Ali Rıza Avcan

İki bölümden oluşan yazı dizimizin bu bölümünde, İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin % 10 ile % 100 oranı arasında değişen hisselerle ortak olduğu dokuz faal şirketiyle bilgileri bugüne kadar kamuoyu ile paylaşılmayan 2 “sorunlu” şirketi hakkındaki bilgileri paylaşmaya devam ediyoruz.

Böylelikle, İzmir Valisi ile İzmir Büyükşehir Belediye Başkanının da içinde bulunduğu “seçkin” olduğu ya da “işini bildiği” söylenen toplam 167 kişinin yönetim kurulu başkanı, başkan vekili, üyesi ya da genel müdür olarak görev yaptığı bu şirketler hakkındaki bilgileri paylaşmaya devam edelim. 

İZMİR BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ EGE ŞEHİR PLANLAMASI ENERJİ VE TEKNOLOJİK İŞBİRLİĞİ MERKEZİ ANONİM ŞİRKETİ

Sermayesi: 31.618.000.-TL.

Sermaye Payı: % 100

Yönetim Kurulu Başkanı: Mehmet Şakir Başak

Yönetim Kurulu Başkan Vekili: Eser Atak

Genel Müdür: Ekrem Tükenmez

Yönetim Kurulu Üyesi: Hakan Orhunbilge

Yönetim Kurulu Üyesi: Candan Dipli

Yönetim Kurulu Üyesi: Cemile Bektaş

Yönetim Kurulu Başkanı: Erdal Çapan

Yönetim Kurulu Üyesi: Ergüven Pasin

Yönetim Kurulu Üyesi: Ali Hıdır Uludağ

Yönetim Kurulu Üyesi: Serpil Keskin

Yönetim Kurulu Üyesi: Şule Kök Yıldırım

Yönetim Kurulu Üyesi: Ertuğrul Tugay

Ege Şehir Planlama Logo

İZFAŞ İZMİR FUARCILIK HİZMETLERİ KÜLTÜR VE SANAT İŞLERİ TİCARET ANONİM ŞİRKETİ

Sermayesi: 207.509.360.-TL.

Sermaye Payı: % 99,96

Yönetim Kurulu Başkanı: Mustafa Tunç Soyer

Genel Müdür: Canan Karaosmanoğlu

Yönetim Kurulu Üyesi: Pınar Meriç

Yönetim Kurulu Üyesi: Ayşen Kalpalı

Yönetim Kurulu Üyesi: Sezer Hakan Alpsoykan

Yönetim Kurulu Üyesi: Mahmut Özgener (İzmir Ticaret Odası)

Yönetim Kurulu Üyesi: Ender Yorgancılar (Ege Bölgesi Sanayi Odası)

Yönetim Kurulu Üyesi: Işınsu Kestelli (İzmir Ticaret Borsası)

Yönetim Kurulu Üyesi: Abdurrahman Suphi Şahin

Yönetim Kurulu Üyesi: Behiye Fügen Selvitopu

Yönetim Kurulu Üyesi: Canan Mut

Yönetim Kurulu Üyesi: Jak Eskinazi

Yönetim Kurulu Üyesi: Barış Karcı

İZFAş Logo

İZBELCOM İZMİR BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ ÇEVRE KORUNMASI İYİLEŞTİRİLMESİ MÜŞAVİRLİK VE PROJE HİZMETLERİ TİCARET VE SANAYİ ANONİM ŞİRKETİ

Sermayesi: 61.250.000.-TL.

Sermaye Payı: % 100

Yönetim Kurulu Başkanı: Erdal İzgi

Yönetim Kurulu Başkan Vekili: Mustafa Suphi Şahin

Genel Müdür: Ahmet Ersagun Yücel

Yönetim Kurulu Üyesi: Mustafa Güven Ağar

Yönetim Kurulu Üyesi: Erhan Bey

Yönetim Kurulu Üyesi: Lütfü Ünal

Yönetim Kurulu Üyesi: Tufan Eker

Yönetim Kurulu Üyesi: Hakan Öztürk

Yönetim Kurulu Üyesi: Serdar Yücel

Yönetim Kurulu Üyesi: Murat Varlıorpak

Yönetim Kurulu Üyesi: Cemal Mete

Yönetim Kurulu Üyesi: Kadir Efe Oruç

Yönetim Kurulu Üyesi: Özkan Dönmez

İZBELCOM Logo

İZENERJİ İNSAN KAYNAKLARI TEMİZLİK BAKIM ONARIM ENERJİ GÜVENLİK HİZMETLERİ İLAÇLAMA VE TURİZM SANAYİ VE TİCARET ANONİM ŞİRKETİ

Sermayesi: 237.150.000.-TL.

Sermaye Payı: % 100

Yönetim Kurulu Başkanı: Ardahan Totuk

Yönetim Kurulu Başkan Vekili: Gülay Demircioğlu

Genel Müdür: Ali Celal Ergin

Yönetim Kurulu Üyesi: Alp Ulusoy

Yönetim Kurulu Üyesi: Yusuf İncili

Yönetim Kurulu Üyesi: Filiz Yıldız

Yönetim Kurulu Üyesi: Haluk Karabulut

Yönetim Kurulu Üyesi: Kader Sertpoyraz

Yönetim Kurulu Üyesi: Mehmet Kardaş

Yönetim Kurulu Üyesi: Figen Seyis

Yönetim Kurulu Üyesi: Ayşe Arzu Özçelik

İzenerji Logo

İZBAN – İZMİR BANLİYÖ TAŞIMACILIĞI TİCARET ANONİM ŞİRKETİ

Sermayesi: 1.155.000.000.-TL.

Sermaye Payı: % 50

Yönetim Kurulu Başkanı: Buğra Gökçe

Başkan Yardımcısı: Ahmet Selçuk Sert

Murahhas Üye: Hacer Eke

Murahhas Üye: Güler Sağıt

Murahhas Üye: Sönmez Alev

Murahhas Üye: Mehmet Oğuz Ergenekon

Murahhas Üye: Mehmet Seçkin Mutlu

Murahhas Üye: Selim Koçbay

İZBAN Logo

İZMİRGAZ – İZMİR DOĞALGAZ DAĞITIM ANONİM ŞİRKETİ

Sermayesi: 58.677.900.-TL.

Sermaye Payı: % 10

Yönetim Kurulu Başkanı: Naci Koloğlu

Yönetim Kurulu Üyesi: Hilmi Özen

Yönetim Kurulu Üyesi: Veysi Akın Koloğlu

Yönetim Kurulu Üyesi: Demir Koloğlu

Yönetim Kurulu Üyesi: Timur Koloğlu

Yönetim Kurulu Üyesi: Ali Arif Aktürk

Yönetim Kurulu Üyesi: Anıl Koloğlu

İzmirgaz Logo

TARKEM – TARİHİ KEMERALTI İNŞAAT YATIRIM İNŞAAT  ANONİM ŞİRKETİ

Sermayesi: 25.000.000.-TL

Sermaye Payı: % 30 (?)

Yönetim Kurulu Başkanı: Samim Sivri

Yönetim Kurulu Başkan Vekili: Murat Demirer

Genel Müdür: Sergenç İneler

Yönetim Kurulu Üyesi: Uğur Yüce

Yönetim Kurulu Üyesi: Hasan Eke

Yönetim Kurulu Üyesi: Ali Muzaffer Tunçağ

Yönetim Kurulu Üyesi: Bekir Pakdemirli

Yönetim Kurulu Üyesi: Temel Aycan Şen

Yönetim Kurulu Üyesi: Moris Bencuya

Yönetim Kurulu Üyesi: Nesim Bencuya

Yönetim Kurulu Üyesi: Deniz Barçın

Yönetim Kurulu Üyesi: Şefika Günseli Ünlütürk

Yönetim Kurulu Üyesi: Serdar Dağıstan

Yönetim Kurulu Üyesi: Perihan İnci

Yönetim Kurulu Üyesi: İlknur Denizli

Yönetim Kurulu Üyesi: Mehmet Salih Özen

Yönetim Kurulu Üyesi: Ayşegül Kurtel

TARKEM Logo

İZMİR JEOTERMAL ENERJİ SANAYİ VE TİCARET ANONİM ŞİRKETİ

Sermayesi: 43.000.000.-TL.

Sermaye Payı: % 50

Yönetim Kurulu Başkanı: Erol Ayyıldız (İzmir Valisi)

Yönetim Kurulu Başkan Vekili: Mustafa Tunç Soyer

Yönetim Kurulu Üyesi: Cemil Özgür Öneği

Yönetim Kurulu Üyesi: Ali Engin (Narlıdere Belediye Başkanı)

Yönetim Kurulu Üyesi: Fatma Çalkaya (Balçova Belediye Başkanı)

Yönetim Kurulu Üyesi: Adil Kırgöz

Yönetim Kurulu Üyesi: Mehmet Ensarioğlu

Yönetim Kurulu Üyesi: Ömer Albayrak

Yönetim Kurulu Üyesi: Orhan Demirağlar

İzmir Jeotermal Logo

TETUSA ÖZEL SAĞLIK HİZMETLERİ TERMAL TURİZM SANAYİ VE TİCARET ANONİM ŞİRKETİ

Sermayesi: 50.000.000.-TL.

Sermaye Payı: % 40

Yönetim Kurulu Başkanı: Veysi Öncel

Yönetim Kurulu Başkan Vekili: Muhittin Dalgıç

Yönetim Kurulu Üyesi: Uğur Yüce

Yönetim Kurulu Üyesi: Abdurrahman Suphi Şahin

Yönetim Kurulu Üyesi: Barış Karcı

Yönetim Kurulu Üyesi: Yıldız Devran

Yönetim Kurulu Üyesi: İsmail Öz

Yönetim Kurulu Üyesi: Osman Rakip Köfüncü

Tetusa Logo

AKIBETİ BELLİ OLMAYAN BELEDİYE ŞİRKETLERİ

1) İZMİR ENTERNASYONAL OTELCİLİK ANONİM ŞİRKETİ

İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Burhan Özfatura döneminde (Ekim 1987), Hilton İzmir Oteli’nin bulunduğu yerdeki 7.200 metrekarelik belediye arsası karşılığında % 23,84 oranında ortak olunan şirketin Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi’nde kayıtlı en son işlemi 26.09.2000 tarihlidir. 

Bugün itibariyle Ata Holding’in büyük ortak olduğu şirketin sermayesi 82.846.400.-TL. olup bu şirkete verilen arsaya inşa edilen Hilton İzmir Oteli’nden bugüne kadar hiçbir kazanç temin edilmemiştir. 

İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin her yıl düzenlediği faaliyet raporlarında adı geçen bu şirkete verilen değerli arsanın karşılığı bugüne kadar alınmadığı için bu sorunun bir an önce İzmir halkı adına çözümlenmesi, oluşan kamu zararının sorunu bugüne kadar çözmeyen belediye yöneticilerine tazmin ettirilmesi gerekmektedir.

2) BAY-SAN ANONİM ŞİRKETİ

Adını ilk kez geçtiğimiz ay içinde, bu şirketin yönetim kurulu başkanlığına Buğra Gökçe’nin, genel müdürlüğüne de Cengiz Türksoy’un atandığını bildiren belediye duyurusu ile öğrendiğimiz şirketin Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi’ndeki en son kaydının 4 Haziran 2002 tarihli olduğu, o tarihten bu yana (en azından şirketin İzmir Büyükşehir Belediyesi’ne bağışlanarak devredildiğine dair bir ilamın) hiçbir işlemin bulunmadığı görülmektedir.

Sermayesi, ortaklık yapısı, yönetim kurulu üyeleri bilinmeyen bu şirketin Aziz Kocaoğlu’nun son günlerinde belediyeye armağan edilen “kötü bir hediye” olduğu anlaşılmaktadır.

bankrupt

İzmir’in şirketleri… (1)

Ali Rıza Avcan

Bugün burada, zaman zaman ortaya çıkan ihtiyaç ya da talep üzerine, hem ilgili şirketlerin İnternet sayfalarındaki “Bilgi Toplumu Hizmetleri” bölümlerine, hem de Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi kayıtlarına bakarak edindiğim, İzmir Büyükşehir Belediyesi şirketleriyle ilgili bazı bilgileri paylaşacağım…

Böylelikle, birçok İzmirlinin İzmir Büyükşehir Belediyesi şirketleriyle ilgili olarak merak ettiği doğru ve güncel bilgileri paylaşacağım.

Ancak baştan söylemek gerekir ki, bu bilgiler sadece şirketlerin sermaye miktarlarıyla ortaklık yapılarını; ayrıca şirket yönetim kurullarında kimlerin yer aldığını ve genel müdürlerinin kim olduğu ile sınırlı kalıyor.

Bir şirketin mali performansını kapsayan bilanço, kar-zarar cetvelleri ve çalıştırdıkları personel sayısı gibi temel ve önemli bilgileri öğrenmek ise şimdilik mümkün değil… Bu konu ile ilgili mevzuat, bu tür bilgilerin ilgili şirketin İnternet sayfasında yayınlanmasını zorunlu kıldığı halde; bu bilgiler şirketlerin İnternet sayfalarının “Bilgi Toplumu Hizmetleri” bölümünde bulunmuyor…

Bulamadığımız bu bilgileri, HİM ya da CİMER eliyle öğrenmeye kalktığımızda ise, “biz Bilgi Edinme Kanunu kapsamına girmiyoruz” ya da “bu bilgiler ticari sır kapsamına girmektedir” gerekçesiyle reddediliyoruz…

Şimdi gelelim İzmir Büyükşehir Belediyesi şirketleri ile ilgili elimizdeki güncel bilgileri paylaşmaya…

İZBETON – İZMİR BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ BETON ASFALT ENERJİ ÜRETİM DAĞITIM TESİSLERİ, SU, KANALİZASYON TİCARET VE SANAYİ ANONİM ŞİRKETİ

Sermayesi: 486.550.000.-TL.

Sermaye Payı: % 100

Yönetim Kurulu Başkanı: Mustafa Tunç Soyer

Yönetim Kurulu Başkan Vekili: Barış Karcı

Genel Müdür: Heval Savaş Kaya

Yönetim Kurulu Üyesi: Belma Özeş

Yönetim Kurulu Üyesi: Erdal Kukul

Yönetim Kurulu Üyesi: Fazıl Ölçer

Yönetim Kurulu Üyesi: Hakan Özsel

Yönetim Kurulu Üyesi: İrfan Erol

Yönetim Kurulu Üyesi: Serdal Selçuk Savcı

Yönetim Kurulu Üyesi: Sevcan Tınaztepe

Yönetim Kurulu Üyesi: Mustafa Levent Sınmaz

İzbeton Logo

GRANDPLAZA – İZMİR BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ GRANDPLAZA GIDA OTELCİLİK VE TURİZM İŞLETMELERİ ANONİM ŞİRKETİ

Sermayesi: 79.458.415.-TL

Sermaye Payı: % 100

Yönetim Kurulu Başkanı: Özcan Işıklar

Yönetim Kurulu Başkan Vekili: Buğra Gökçe

Genel Müdür: Hasan İkat

Yönetim Kurulu Üyesi: Ahmet Hamdi Türkmen

Yönetim Kurulu Üyesi: Çiğdem Aşıcı

Yönetim Kurulu Üyesi: Aydın Korkmaz

Yönetim Kurulu Üyesi: Yıldız Devran

Yönetim Kurulu Üyesi: Hülya Şahin

Yönetim Kurulu Üyesi: Mehmet Sayar

Yönetim Kurulu Üyesi: Mustafa Tahtasız

Yönetim Kurulu Üyesi: Güzin Özbaş

Yönetim Kurulu Üyesi: Gözde Dilikan Parçalı

Grandplaza

ÜNİBEL ÖZEL EĞİTİM BİLGİ TEKNOLOJİLERİ KÜLTÜR TANITIM VE YAYINCILIK SANAYİ TİCARET ANONİM ŞİRKETİ

Sermayesi: 8.000.000.- TL.

Sermaye Payı: % 100

Yönetim Kurulu Başkanı: Nilüfer Çınarlı Mutlu

Başkan Vekili: Onur Demirci

Genel Müdür: Nihal Ağca

Yönetim Kurulu Üyesi: Fatma Aytuğ Balcıoğlu

Yönetim Kurulu Üyesi: Muhsin Kurt

Yönetim Kurulu Üyesi: Fatma Mesutgil

Yönetim Kurulu Üyesi: Tamer Nurgöz

Yönetim Kurulu Üyesi: Fitnat Perihan Utan

Yönetim Kurulu Üyesi: Mustafa Ceyhun Minareci

Yönetim Kurulu Üyesi: Hülya Oker

Yönetim Kurulu Üyesi: Sertan Ertuğrul

 

Ünibel Logo

İZELMAN GENEL HİZMET OTOPARK ÖZEL EĞİTİM İTFAİYE VE SAĞLIK HİZMETLERİ TİCARET ANONİM ŞİRKETİ

Sermaye Miktarı: 643.000.000.- TL.

Sermaye Payı: % 100

Yönetim Kurulu Başkanı: Adnan Akyarlı

Genel Müdür: Burak Alp Ersen

Yönetim Kurulu Üyesi: Alpay Çakarcan

Yönetim Kurulu Üyesi: Bilgihan Akpak

Yönetim Kurulu Üyesi: Cahit Kurtulan

Yönetim Kurulu Üyesi: Levent İşler

Yönetim Kurulu Üyesi: Koray Velibeyoğlu

Yönetim Kurulu Üyesi: Muhittin Cumhur Şener

Yönetim Kurulu Üyesi: Vahyettin Akyol

Yönetim Kurulu Üyesi: Serpil Ötücü

Yönetim Kurulu Üyesi: Zeliha Demirel

Yönetim Kurulu Üyesi: Tayfun İlhan

Yönetim Kurulu Üyesi: Özgür Ozan Yılmaz

İzelman Logo

İZULAŞ – İZMİR ULAŞIM HİZMETLERİ VE MAKİNA SANAYİ ANONİM ŞİRKETİ

Sermaye Miktarı: 752.500.000.-TL.

Sermaye Payı: % 100

Yönetim Kurulu Başkanı: Erhan Bey

Genel Müdür: Arda Şekercioğlu

Murahhas Üye: Ahmet Ali Uslu

Murahhas Üye: Ahsen Düşenkalkan

Murahhas Üye: Ayşen Kalpalı

Murahhas Üye: Turgay Akkaya

Murahhas Üye: Pınar Meriç

Murahhas Üye: Tülay Yılmaz

Murahhas Üye: Mustafa Kubilay Yıldırım

Murahhas Üye: Ahmet Gürbüz

Murahhas Üye: Melek Ünlü

Murahhas Üye: Semih Kök

İZULAŞ Logo

İZDENİZ – İZMİR DENİZ İŞLETMECİLİĞİ NAKLİYE TURİZM VE TİCARET ANONİM ŞİRKETİ

Sermaye Miktarı: 124.250.000.-TL.

Sermaye Payı: % 100

Yönetim Kurulu Başkanı: Turgay Bozoğlu

Genel Müdür: İlyas Murtezaoğlu

Yönetim Kurulu Üyesi: Sezer Hakan Alpsoykan

Yönetim Kurulu Üyesi: İlyas Murtezaoğlu

Yönetim Kurulu Üyesi: Ümit Yılmaz

Yönetim Kurulu Üyesi: Aysel Özkan

Yönetim Kurulu Üyesi: Kadir Yılmaz

Yönetim Kurulu Üyesi: Mehmet Faruk İşgenç

Yönetim Kurulu Üyesi: Şemi Albat

Yönetim Kurulu Üyesi: Saffet Özdemir

Yönetim Kurulu Üyesi: Utku Arslan

Yönetim Kurulu Üyesi: Yusuf Değerli

İZDENİZ Logo.png

İZMİR METRO – İZMİR BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ METRO İŞLETMECİLİĞİ TAŞIMACILIK İNŞAAT SANAYİ VE TİCARET ANONİM ŞİRKETİ

Sermaye Miktarı: 8.000.000.- TL.

Ortaklık Yapısı: % 100

Yönetim Kurulu Başkanı: Mehmet Ufuk Tutan

Genel Müdür: Sönmez Alev

Yönetim Kurulu Üyesi: Adnan Çelikkal

Yönetim Kurulu Üyesi: Buğra Gökçe

Yönetim Kurulu Üyesi: Ali Serdar Pedükcoşkun

Yönetim Kurulu Üyesi: Cemal Yıldız

Yönetim Kurulu Üyesi: Raif Canbek

Yönetim Kurulu Üyesi: Sönmez Alev

Yönetim Kurulu Üyesi: Serpil Baran

Yönetim Kurulu Üyesi: Mert Yaygel

Yönetim Kurulu Üyesi: Özlem Özdemir Yılmaz

Yönetim Kurulu Üyesi: Funda Erkal Öztürk

Yönetim Kurulu Üyesi: Erkan Arsu

İzmir Metro Logo


Devam Edecek…