Ali Rıza Avcan
Son günlerde yaptığım araştırmalar nedeniyle kent merkezindeki kütüphanelere daha sık gider oldum. Başta Konak’taki Milli Kütüphane ve Atatürk İl Halk Kütüphanesi, Çankaya’daki Ahmet Piriştina Kent Arşivi ve Müzesi (APİKAM), Alsancak’taki İzmir Büyükşehir Belediyesi Kitaplığı ve Bornova’daki Ege Üniversitesi Kütüphanesi bunların başında geliyor.
Çoğuna aradığım yayınları bulur ve oturur o sessiz ortamda çalışırım düşüncesiyle gittiğim o eğitim merkezlerinde hem sevindiğim hem de üzüldüğüm manzaralarla karşılaşıyorum ne yazık ki…
Çünkü o kadar fazla gencin kütüphaneye gelip harıl harıl kitap okuması beni hem sevindiriyor; ama bir yandan da bu kütüphanelerin bu öğrencilere yetmemesi, çoğunun masa ve sandalye edinmek için sırada beklemesi nedeniyle üzülüyor, bu sorunun bir an önce çözümlenmesi gerektiğini düşünüyorum.
İlk başlarda bu öğrencilerin üniversite öğrencisi olduğunu sanmakla birlikte zaman içinde hem daha genç olan yaşları hem de ellerindeki dershane kitapları nedeniyle bunların üniversiteye hazırlanan gençler olduğunu fark ettim.
Dün görüştüğüm Milli Kütüphane yetkilisi ise geçtiğimiz Pazar günü yapılan YGS sınavı nedeniyle masa ve sandalyelerin Pazartesi sabahı boş olduğunu; ancak öğleden sonra tekrar eski durumuna dönüşerek sıraların oluştuğunu, öğrencilerin sağlıklı bir ortamda ders çalışabilmesi için yeterli sayıda kütüphaneye sahip olamamanın İzmir’in temel bir sorunu olduğunu ifade etti.
Bu durumun biz araştırmacılar açısından, bütün masa ve sandalyelerin dolu olması ve bizlere yer kalmaması nedeniyle bir sorun oluşturduğunu bilmekle birlikte; asıl sorunun gençlerin sağlıklı bir ortamda ders çalışmasının ya da kitap okumasının önemli bir sorunumuz olduğunu hem gördüklerim hem de bana söylenenlerle bir kez daha anlamış oldum.
Ardından da aklıma geniş, büyük salonlarda, ofislerde çalışan belediye başkanlarıyla vali ve kaymakamların sahip oldukları geniş imkanlar geldi.
İzmir Kalkınma Ajansı’nın (İZKA) Dokuz Eylül Üniversitesi ile birlikte yapıp “İzmir 2012 Kültür Ekonomisi ve Kültür Altyapısı Envanteri ve İzmir Kültür Ekonomi Gelişme Stratejisi” başlığı altında yayınladığı araştırmaya göre 2012 yılı verilerine göre İzmir ve ilçelerindeki her düzeydeki toplam kütüphane sayısı 70′ ulaşmaktaymış.
Bu sayının ilçeler arasındaki dağılımı ise Konak 10, Karşıyaka 6, Buca ve Bornova 5, Urla ve Ödemiş 4, Balçova 3, Bayraklı, Bergama, Çeşme, Çiğli, Karabağlar, Menderes, Selçuk, Tire 2 ve geriye kalan diğer 15 ilçede ise 1 adet kütüphane şeklindeymiş.
Yine aynı araştırmaya göre 2002 ve 2007 yıllarında sayısı 44 olan halk kütüphanesi sayısı 2011 yılında 38’e, 2002 yılında 461.786 olan yararlanıcı sayısı ise 2007’de 362.191’e, 2011 yılında da 303.094’e inmiş. Araştırmayı yapanlar bu azalışı internetin gelişimine bağlamakla birlikte kütüphanelerin internetten yararlanan bilgisayarlarla donatıldığı takdirde azalış değil, tam aksine bir artışın yaşanacağı da hepimizin bildiği bir şey.
Diğer yandan incelediğimiz tüm istatistiklerde kütüphanelerin sayısı, sahip oldukları kitaplarla bu kitaplardan yararlananların sayısı yıllar itibariyle belirtilmekle birlikte kitap almaksızın sırf ders çalışmak ya da kitap okumak amacıyla kütüphanelerden yararlananların sayısı ne yazık ki belirtilmemektedir.
İstatistiklerin ve gözlemlerimizin bize net bir şekilde gösterdiği gibi kütüphaneleriyle kitap ve kullanıcı sayıları her geçen yıl azalan kentimizde hem kütüphanelerin sayısal olarak çoğaltılması hem de kitap, mekan ve kullanım koşulları itibariyle iyileştirilmesi; ayrıca evinde, okulunda ya da yurdunda sağlıklı bir şekilde ders çalışamayan lise ve üniversite öğrencilerinin çalışabileceği mekanların (adı kütüphane olsun ya da olmasın) sayısının hızla arttırılması acil bir ihtiyaç olarak önümüzde durmaktadır.
Başta İzmir Büyükşehir Belediyesi olmak üzere tüm ilçe belediyelerinin, kent konseylerine bağlı gençlik meclislerinin, mahalle çalışması yapmak isteyen tüm kesimlerin ve gençliğe uzanmak isteyen herkesin öğrenim görmekte olan gençlerin daha sağlıklı bir ortamda çalışmasını ve okumasını sağlayarak gençlerle kendi aralarında daha etkili ve sürdürülebilir bir iletişim kanalı açacaklarını, sağlıklı bir ilişki kuracaklarını fark etmeleri dileğiyle…
Kent Stratejileri Merkezi 