Etiket: UFM

Ali Rıza Avcan

Şu sıralarda ortaya çıkan bütün belediye başkan adayları İzmir’in tarihi, coğrafi, kültürel, toplumsal ve ekonomik anlamda Ege Bölgesi’nin doğal merkezi olduğunu unutmuş gözüküyor.

O nedenle, İzmir’in gelecekte Ege Bölgesi’nin diğer illeriyle; yani hemen yanı başındaki Aydın, Manisa ve Balıkesir’le, biraz daha uzağındaki Muğla, Denizli, Uşak, Afyonkarahisar ve Kütahya gibi önemli insan yerleşimleriyle nasıl bir ilişki geliştireceğini, nasıl bir bütünlük oluşturacağını unutmuş gözüküyorlar.

Örneğin Gediz ve Büyük Menderes nehri havzalarındaki büyük ekolojik sorunları bu iki büyük nehrin geçtiği diğer Ege Bölgesi yerleşimleriyle birlikte nasıl çözeceklerini, bunun için nasıl bir işbirliği geliştireceklerini söylemiyorlar.

Diğer yandan, tarihin ilk çağlarından bu yana bir liman kenti olan; üstüne üstlük, Roma İmparatorluğu döneminde Ön Asya’nın başkenti olarak anılan bu kentin, art alanındaki Ege yerleşimleri olmadan var olmadığını, olamayacağını; o nedenle, 19. yüzyılda kapitalizmin ülkemizdeki ilk geliştiği Ege topraklarının son durak yeri İzmir Limanı olmak üzere demir ağlarla nasıl örüldüğünü unutmuş gözüküyorlar.

2005 yılında Avrupa Birliği ülkelerinden bir şablon olarak alınıp ülkemize uyarlanan İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflandırmasının (İBBS) bir sonucu olarak, bizim asırlardır bilip tanıdığımız o büyük ve zengin Ege Bölgesi, emperyal güçlerin Irak, Suriye ve Türkiye arasında cetvelle sınır çizgisi çektikleri gibi birbirini bütünlemeyen iller itibariyle alt bölgelere ayrılmış; böylelikle hem İzmir Ege Bölgesi bütününden koparılmış, hem de bölgenin kendi içindeki bütünlük, uyum ve denge onarılmayacak ölçüde bozulmuştur. 

Bunun doğal bir sonucu olarak, kalkınmanın ulusal, bölgesel ve yerel boyutta birbirini bütünlediğini düşündüğümüz yıllarda kurulan Ege Bölgesi Sanayi Odası (EBSO) ve Ege Ekonomiyi Geliştirme Vakfı (EGEV) gibi kuruluşlar geçen zaman içinde adeta işsiz kalmış, eski önem, değer ve büyüklüklerini kaybetmiştir. 1986 yılında bütün Ege Bölgesi belediyeleri arasında bir beraberlik oluşturmak amacıyla zamanın belediye başkanı Burhan Özfatura tarafından kurulan Ege Belediyeler Birliği‘ne ise 2009 yılında aralarında Bursa ve Antalya Büyükşehir belediyelerinin de bulunduğu toplam 304 belediye kapsarken bugün bu sayı 122’ye inmiştir.

Aradan geçen 14 yılın sonunda Avrupa’dan getirilen bu yapay ve yanlış bölgeleme anlayışının hem ülkemiz hem de Ege Bölgesi’nin koşullarına uymadığı, bölgelerin kalkınmasından sorumlu kalkınma ajanslarının başarısızlıklarıyla ortaya çıkmıştır. 

Şimdi şayet İzmir’in, “Akdeniz’in incisi” ya da “parlayan yıldızı” olarak Akdeniz kentlerini bir araya getirecek bir güce ulaşması ve bunun sürdürülebilir kılınması isteniyorsa; İzmir’in öncelikle kendini İzmir yapan tarihi, coğrafi, toplumsal, ekonomik ve kültürel köklerine geri dönmesi, kendisi ile Ege Bölgesi’nin diğer yerleşimleri arasındaki koparılmış ilişki ve etkileşimi yeniden hatırlayıp onarması, Ege Bölgesi’nin gücü ile İzmir’in gücünü bir potada birleştirip daha üst düzeylere taşıması ve bu geniş, zengin coğrafyanın doğal merkezi olarak kazandığı yeni güçle gözünü önce Ege Denizi’ne, daha sonra da Akdeniz’e açması gerekmektedir.

Bu anlamda, İzmir’in Ege Bölgesi ile kopmuş olan ilişkisini onarıp güçlendirmeden Akdeniz düzleminde bir girişimde bulunması ve bunu sürdürmesi mümkün olmayacaktır.

Tabii ki bu arada, 2008 yılında Akdeniz’e kıyısı olan ülkeleri ve kentleri bir araya getirip kucaklamak amacıyla aralarında Türkiye’nin de bulunduğu 43 ülke tarafından kurulan ve bir Avrupa Birliği projesi olan “Akdeniz İçin Birlik” (Union for the Mediterranean) gibi aynı alanda çalışan uluslararası kuruluşlardan haberdar olup onların çalışmalarını izleyip katılmak koşuluyla…