Ali Rıza Avcan
Sizlere Ali Nazmî Bey kimdir, hangi özelliği ile sanatçı kimliğini kazanmıştır, sanat adına neler yapmıştır diye sorsam; eminim, çoğunuz bu soruya yanıt veremez ya da yanlış yanıtlar verirsiniz. İşte o nedenle, zamanında önemli işler yapıp, başarılar elde etmiş bu tür unutulup kişisel ve toplumsal hafızadan çıkmış sanatçıları hatırlayıp İzmir‘in kent hafızasına kazandırmak, sorulduğunda da doğru cevaplar verilmesini istiyor ve bu nedenle bir süredir yazdığımız yazılarla bu unutulmuş sanatçıları gündeme taşıyıp onlara layık oldukları değeri vermek istiyoruz.
Bugünkü yazımızın konusu ise Ali Nazmî Bey.
Ali Nazmî Bey 19. yüzyılın sonlarıyla 20. yüzyılın başlarında İzmir‘de yaşamış İzmirli bir ressam ve hattat. Tercümesi tarihçi Sabri Yetkin tarafından yapılan 1926 Ticari ve İktisadi İzmir Rehberi‘nin 69. sayfasına baktığınızda, Ressam A. Nazmî‘nin “etiket, bandrol, yağlı ve suluboya ve kara kalem, figür ve menâzır (manzaralar), kristal üzerine yaldız ve çinko üzerine her nev’i levhalar ve bilumum resim ve yazıya müteallik işleri deruhte eder” İzmir’de Hükümet karşısındaki, şimdilerde altında yabancı isimli mağazaların bulunduğu Güzel İzmir Oteli‘nde – 4, muhtemelen bu otelin altındaki 12 adet yazıhaneden 4 numaralı olanında faaliyet gösteren bir ressam ve hattat olduğunu görürsünüz.
Sevgili dostum Nejat Yentürk‘ün katkısı çerçevesinde varlığından haberdar olduğum 1927 tarihli Ticari ve İktisadi İzmir Rehberi‘nde ise Ali Nazmî‘nin 1926 rehberindeki ilanına benzer bir ilanla karşılaşıyoruz. Ama bu ilan sayesinde ilk kez Ali Nazmî‘nin cismi ile karşıya karşıya kalıp onunla tanışıyor ve 1926 tarihli ilandaki bilgilere ek olarak ipek kumaşlar üzerine yağlıboya her nevi resimler yaptığını öğreniyoruz.
Nejat Yentürk koleksiyonundaki 1928 tarihli İzmir Ticaret ve Sanayi Odası Mecmuası‘ndaki listede, sergiye güzel sanatlar kategorisinde İzmir‘den katılıp yaptığı pavyon süslemeleri nedeniyle altın madalya ile ödüllendirilen Ali Nazmî‘nin tablolar ve resimler yapan bir hattat olarak tanıtıldığını görüyoruz.
Yararlanılan Kaynaklar
(1) Polat, E. (2008) “Uluslararası İzmir Fuarı’nın Kuruluşu ve İlk Sergiler“, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, 2008, İzmir.
(2) Özen, Durak Z., “9 Eylül Sergisi“, Mithatpaşa Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Dergisi,
Kent Stratejileri Merkezi 