Ali Rıza Avcan
Güulietta de Riso, 19 Temmuz 1898’de İzmir‘de doğup, 17 Nisan 1988’de Roma‘da ölen bir tiyatro ve sinema sanatçısıdır.
İzmir‘de doğduktan sonra İtalya’ya nasıl ve neden gittiği, ailesinin kimlerden oluştuğu; ayrıca, İtalyan asıllı bir Levanten mi yoksa başka bir milliyetten mi geldiği belli değildir.
İlk oyunlarından biri, Giulio Piazza‘nın Giulietta de Riso için yazıp ilk kez 7 Aralık 1908’de Torino‘daki Teatro Balbo‘da sergilenen “La Figlia di Lola” (Lola’nın Kızı) isimli 3 perdelik komedisidir. Bu oyunda 12 yaşındaki Giulietta De Riso, bir şarkı yazarı annenin kızı olarak annesinin özgür yaşamına engel olmamak için bir aile tanıdığı ile yaşar ve annesiyle bir araya geldiğinde hayatın yeni, tuhaf durumuna, şüphelere ve sorunlara karşı koyamayıp hastalanan ve ölen bir kızı canlandırır. (1)
Beyaz perdedeki ilk çıkışını ise 1911-1914 döneminde henüz on üç yaşındayken akrabası Giuseppe De Riso ile birlikte Ambrosio Film için Arturo Ambrosio, Gino Zaccaria ve Luigi Maggi‘nun yaptığı 9 kısa filmle yaptı. Devamında ise 1913’den 1917’ye kadar 9 uzun metrajlı filmde oynadı. 1920’lerde İtalia Almarante ve Tullio Carminati ile birlikte Luigi Almirante Company şirketine bağlı çalışmış, 1928’de Memo Banassi ile birlikte kendi şirketini kurmuştu. Giulietta De Riso‘nun düzenli yardımcı oyuncuları Mario Bonnard, Carlo Campogalliani ve Gigetta Morano idi.
Sinemanın sesli düzene geçtiği 1927 sonrasında ise 1934 ile 1957 yılları arasında İl Cardinale Lambertini (1934), Abbandono (1940), Finalmente Si (1944) ve Mattino di Primavera (1957) isimli 4 filmde rol aldı. Kardinal Lambertini‘nin Parsifal Bassi tarafından yönetilen ilk sesli versiyonunda Isabella Pietramelara rolünü oynadı.
1936’da Rodolfo De Angelis, Ernesto Ferrero ve Mario Consiglio tarafından yönetilen üç ses için eğlenceli bir diyalog olan 78 rpm E’un Tango (It’s a Tango)’yu kaydetti. Radyoda da çalıştı ve 1944’te Erminio Macario ile Mario Amendola‘nın “Scandalo al Collegio” adlı revüsünün oyuncuları arasında yer aldı.
Giulietta De Riso, senarist Arpad De Riso‘nun ablası ve oyuncular Alfonso, aktör ve yönetmen Camillo di Riso ve aktör Giuseppe de Riso‘nun akrabasıydı.
(1) Piazza, G. Un Triestino Dimendicato (Leone Fortis), La Porta Orientale, Anno VII, Fasc. 1-2, Gennaio Febbraio, 1937-XV, 557-558.
“E Un Tango” – Rodolfo de Angelis, Giulietta De Riso, Orkestra Şefi: Mario Carlo Consiglio.
Fotoğrafları
Uzun metrajlı filmleri
1) 1913, Mater Dolorosa (Acılı Anne), Yönetmen: Mario Caserini
2) 1913, I Promessi Sposi (Nişanlı), Yönetmen: Eleuterio Rodolfi
3) 1914, Addio Felicitá! (Güle Güle Mutluluk), Yönetmen: Enrico Novelli
5) 4) 1914, L’reditá Della Laguna (Lagünün Mirası), Yönetmen: Enrico Novelli
6) 1914, Napoleone, Epopea Napoleonica (Napolyon, Napolyon Destanı), Yönetmen: Edoardo Bencivenga
7) 1915, Fiorenza mia! (Benim Florencem!), Yönetmen: Enrico Novelli
8) 1916, La Moglie del Dottore (Doktorun Karısı), Yönetmen: Giovanni Zannini
9) 1917, Crevalcore, Yönetmen: Romolo Bacchini
10) 1917, La Crociata Degli Innocenti (Masumların Haçlı Seferi), Yönetmen: Alessandro Blasetti & Gino Rossetti & Alberto Traversa
11) 1934, Il Cardinale Lambertini (Kardinal Lambertini), Yönetmen: Parsifal Bassi, Isabella Pietramelara olarak…
12) 1940, Abbandono (Terkediş), Yönetmen: Mario Mattoli, “Dolores” olarak…
13) 1940, Finalmente si (Sonunda Evet), Yönetmen: Ladislao Kish, “Zia Clotilde” olarak.
14) 1957, Mattino di Primavera (Bahar Sabahı), Yönetmen: Giacinto Solito
Kısa Filmleri
1) 1911, Uno Strano Invito a Pranzo (Öğle Yemeğine Garip Bir Davet)
2) 1911, La Dannazione di Caino (Kabil’in Lanetlenmesi), Yönetmen: Luigi Maggi
3) 1911, Il Cero Della Vita (Hayat Mumu)
4) 1913, Gigetta non é Gelosa (Gigetta KIskanç Değil)
5) 1913, Per İl Mio Amore (Aşkım İçin)
6) 1913, Il Bersaglio Vivente (Yaşayan Hedef), Yönetmen: Luigi Maggi
7) 1913, La Tratta dei Fanciulli (Çocuk Ticareti)
8) 1913, La Torre dei Vampiri (Vampir Kulesi), Yönetmen: Gino Zaccaria
9) 1915, Il Piú Grande Amore (En Büyük Aşk), Yönetmen: Enrico Novelli
Kent Stratejileri Merkezi 