Ali bin Rıza çavuş: saygıyla…

Ali Rıza Avcan

2025 Eylül ayının 12’si ile 21’i arasındaki hafta, İzmir Büyükşehir Belediyesi‘nin bilgisiz, tecrübesiz ve liyakatsiz basın danışmanı gazeteci Elif Demirci İşleğen‘le onun kocası olduğu için belediye şirketlerinden İZTARIM‘ın genel müdür yardımcısı yapılan gıda teknikeri Tamer İşleğen‘in büyük bir cehalet ve küstahlıkla telefon ve sosyal medya üzerinden bana ve gazeteci dostlarım Süleyman Gençel ile Serdar Öztürk‘e yönelttikleri mafyavari tehditler, İzmir Cumhuriyet Başsavcılığı‘na yaptığım şikayetle sonuçlanmış, ardından aynı basın danışmanının İçişleri Bakanlığı‘ndan istifa ederek ayrıldığım dönemden önce Fethullah Gülen Cemaati ile nasıl mücadele ettiğimi bilmeden; yani, bilgi sahibi olmadan fikir sahibi olduğunu sanan biri olarak, benim kendilerine FETÖ‘vari yöntemlerle saldırdığım iddialarıyla geçmiş; böylelikle, söz konusu basın danışmanının Doğan ve yandaş Demirören Haber Ajansı‘ndaki pozisyonuyla bağlantılı olarak Binali Yıldırım‘ın İzmir büyükşehir belediye başkanı olması için çalıştığı dikkate alındığında, yakasına AKP rozetini takmadan AKP felsefe ve politikaları doğrultusunda emek düşmanı sağ politikaları hayata geçiren CHP‘li İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Cemil Tugay ile bu politikaların asıl sahibi AKP arasında köprü vazifesi gördüğünü, belediye başkanının CHP‘nin sol felsefe ve programına aykırı bir çizgi izlemesinde ne ölçüde etkili olduğunu büyük bir üzüntüyle görüp anlamıştık.

Ancak o haftaları izleyen 22-28 Eylül haftası, benim için önceki haftalara inat heyecan, coşku ve gururla dolu günlerle, toplantı ve övgülerle geçti…

Gururla dolu üç gün…

Çünkü 113 yıl önce, 22 Ekim 1912 tarihinde Şile Taburu 4. Bölük çavuşu olarak 1. Balkan Savaşı‘nın 5. gününde Edirne‘nin Süloğlu ilçesine yakın Geçkinli mevkiinde şehit olup daha sonra aynı yerde yapılan Geçkinli Şehitliği‘ne defnedilen dedem Ali Çavuş oğlu Rıza Çavuş, diğer bir deyişle adlarını aldığım 1853, Samum doğumlu Ali Çavuş‘un oğlu 1881 İstanbul ili Şile ilçesi Kaşbaşı köyü doğumlu Rıza, geçtiğimiz aylarda Milli Savunma Bakanlığı tarafından hatırlanarak bir anda “isimsiz kahraman” olmaktan çıktı ve her yıl yapılan “Türkiye Şehitlerini Anıyor” etkinliği kapsamında 24 Eylül 2025, Çarşamba günü İstanbul Harbiye Askeri Müze ve Kültür Sitesi Komutanlığı‘nda adına yapılan askeri bir törende anılarak hem biz ailesini onurlandırdı, hem de kıyıda köşede kalmış toplumsal itibarına yeniden kavuştu.

O nedenle, 23-25 Eylül 2025 tarihleri arasında İstanbul‘da Milli Savunma Bakanlığı Kültür Sanat Dairesi Başkanlığı ile Harbiye Askeri Müzesi tarafından “şehit torunu” unvanıyla ağırlanan ablam ve yakın akrabalarımla birlikte törene katılarak doğmadan önce babasını kaybettiği için onu tanımayan babam ve tüm aile adına bu kahramanı 113 yıl sonra anıp ona ve diğer kahramanlara olan borcumuzu ödemeye çalıştım.

Ancak sözünü ettiğim bu tören öncesinde konusunda uzman tarihçi rehberlerin eşliğinde, II. Abdülhamid tarafından yaptırılıp 1936 yılına kadar Harbiye olarak kullanılıp Mustafa Kemal Atatürk‘ün de okuduğu, şimdilerde ise Milli Savunma Bakanlığı Yönetim Hizmetleri Genel Müdürlüğü bünyesindeki Kültür Sanat Dairesi Başkanlığı‘na bağlı 18.600 metrekare büyüklüğündeki Harbiye Askeri Müze ve Kültür Sitesi‘ni gezerek burada sergilenen 5.000 adet askeri malzeme konusunda bilgi aldık, “Kahraman nefer Seyyid onbaşı topu” olarak adlandırılıp bir zamanlar Foça ve Karşıyaka‘da sergilenen 170 ton ağırlığındaki Krupp marka 1889 tarihli muhteşem topu gördük, sergilenemeyen 50.000 adet malzemenin ise depolarda bulunduğunu, oldukça yıpranıp duvarlarında çatlaklar oluşan tarihi yapının gelecek yıl restorasyona gireceğini öğrendik.

Şehit’e saygı ve sevgi…

Üst düzeydeki askeri yöneticilerle birlikte törene katılan Milli Savunma Bakan Yardımcısı Musa Heybet‘le gazilerden ve öğrencilerden oluşan kalabalık topluluğa yaptığım konuşmada ise ailesinde bir şehit, bir üstün hizmet madalyası almış gazi ve çete savaşlarında aldığı beynindeki kurşunla evine dönüp ölen meçhul bir gazinin; ayrıca, 1911-1922 döneminde o tarihlerde “Kocaili“ne bağlı Şile‘den Trablusgarp, Balkan, I. Dünya Savaşı‘nın Çanakkale, Galiçya, Yemen, Filistin, Irak, Romanya, Makedonya, Kafkas ve Şark cepheleriyle Kurtuluş Savaşı‘na giden Şile Yeniköylü Dimitri Anastas ve Vasil Hristo olmak üzere, 2’si Rum, 146’sı Müslüman Türk olmak üzere toplam 148 şehidin evladı olarak silahlarla dolu bir salonda barışın ülkeler, halklar ve insanlar için geçmişte ve günümüzde ne kadar gerekli olduğuna vurgu yaparak toplantıda yer alan ya da almayan her gencin henüz büyükleri hayattayken kendi ailelerindeki kahramanları araştırarak bizlere anlatması gerektiğini ifade etmeye çalıştım.

Bu törenin bitiminde halka açık sunulan Mehter Töreni sırasında da orada bulunan üst düzey subaylara 1886 yılında doğup 1928 yılında İzmir, Güzelbahçe Kilizman mevkiinde bir kaza kurşunu ile vefat eden ve harp akademilerinde uzun yıllar askeri strateji konusunda dersler veren harp tarihçisi Bursalı Yarbay Mehmet Nihat Bey‘in Balkan Savaşları’nı anlattığı 4 ciltlik kitabının muhakkak Türkçe’ye kazandırılarak yayınlanması; ayrıca, Milli Savunma Bakanlığı Bakan Yardımcısı Musa Heybet‘e ise işgalin ve savaşın başlayıp bittiği, Kurtuluş ve Kuruluş‘un gerçekleştiği İzmir‘de Ulusal Kurtuluş Savaşı ile ilgili tek bir müzenin bulunmadığından bahisle ayrı bir askeri müzenin açılması talebinde bulundum. Bu talebim Musa Heybet tarafından hararetle kabul görerek yanında bulunan paşaya talimat vermesi ile netlik kazandı. Tabii ki siyasetçilerin verdiği bu türden sözlerin takip edilmediği sürece gerçekleşmediğini bilen bilinçli bir yurttaş olarak, hepimizin bundan böylesi bu talebe sahip çıkarak bu kentin varlık nedeni olan bir konuda, özellikle de mutfak ya da maske müzesi gibi müzelerden önce barış dilini kullanan Ulusal Kurtuluş Savaşı ile ilgili yeni bir müzeye kavuşması için mücadele etmesi gerektiğini düşünüyorum.

Meçhul kahramanı bize hatırlatanlar…

Son bir söz olarak da bu konunun bana intikal ettirildiği 25 Ağustos 2025 tarihinden 25 Eylül 2025 tarihine kadar bir aylık süre içinde benimle yazışıp görüşen, her düzeyde yardımcı olan; daha doğrusu “pamuklar içinde bizi ağırlayan” tüm komutanlara, subaylara, sivil memurlara, erlere, özellikle de terhisine 37 gün kalan Bergamalı asker arkadaşıma, Marmara Üniversitesi mezunu tarihçi rehber arkadaşıma, bana bu konuda bilgi verip ilerleyeceğim yolu çizen sevgili Halim Salih Özkan Bekdemir‘e, mihmandarımız olarak bize yardımcı olan Ege Ordu Komutanlığı‘ndan sevgili Tunahan‘a ve İstanbul Merkez Komutanlığı‘ndan üsteğmen sevgili adaşım Rıza‘ya, her şeyimize koşup arkadaşlık yapan sivil memur Bülent Bey’e, Ankara‘dan gelip ablamla birlikte söyleşip videomuzu çeken Mehmetçik Vakfı görevlisi Mustafa Akdemir‘e, Ege‘deki milli mücadelenin Türk edebiyatına yansıması konusunda doktora tezi hazırlamakta olup Harbiye Askeri Müzesi yöneticisi olarak töreni büyük bir başarı ile sunan Öğretmen Albay Tolga Hasan Bezek‘e ve Harbiye Askeri Müzesi Yöneticisi Piyade Albay Sabahattin Boyan‘a, hayatım boyunca mesafeli yaklaştığım askerlerden ve askeriyeden beklemediğim üstün bir performansla bizi büyük bir saygı ve ilgiyle ağırladıkları için kendilerine teşekkür ediyor, meslek hayatlarıyla özel yaşamlarında başarılar diliyorum…

Bu coğrafyada, bu topraklarda yaşayıp çalışan insanların özgür olması için hayatlarını armağan eden tüm şehitleri, tüm kahramanları unutmayıp hatırlamak dileğiyle…

……………………………………………………………………………………………………………………………………………..

Not 1 – Askeri müze içinde fotoğraf ve video çekmek yasak olduğu için şu an itibariyle sizlerle görsel bir paylaşım yapamamakla birlikte görevlilerin hazırlayıp Youtube’a koyacakları video ve fotoğraflar bana gönderildiğinde sizlerle paylaşacağım.

Not 2 – Dedem şehit Ali bin Rıza hakkında daha önce yazdıklarıma aşağıdaki linklerden ulaşabilirsiniz…

1) Ali Rıza Avcan, “İzmir’in işgal ve kurtuluşu’nun anahtarı“, Kent Stratejileri Merkezi, 19 Eylül 2022, https://kentstratejileri.com/2022/09/19/izmirin-isgal-ve-kurtulusunun-anahtari/

2) Ali Rıza Avcan, “Bu da benim 100. Yıl kutlamam“, Kent Stratejileri Merkezi, 30 Ekim 2023, https://kentstratejileri.com/2023/10/30/bu-da-benim-100-yil-kutlamam/