YEREL YÖNETİMLERDE SOSYAL DEMOKRASİ – TOPLUMCU BELEDİYECİLİK – TEORİK YAKLAŞIMLAR, TÜRKİYE UYGULAMALARI
Derleyenler: İhsan Kamalak ve Hüseyin Gül
Kalkedon Yayıncılık, SODEV Kitaplığı, 2.Baskı, İstanbul, Mayıs 2013
Bu kez sosyal demokrasi açısından; daha doğrusu CHP açısından Toplumcu Belediyecilik olgusunu inceleyen, o nedenle de Sosyal Demokrasi Vakfı – SODEV tarafından sahiplenilen bir kitapla karşı karşıyayız.
İhsan Kamalak ve Hüseyin Gül tarafından derlenen kitapta profesör, doçent, yardımcı doçent ve araştırma görevlisi unvanına sahip 11 ayrı akademisyenin tek başına ya da birlikte yazdıkları 11 ayrı bilimsel makalesi var.
Kitabın önsözü olarak Sosyal Demokrasi Vakfı Başkanı Erol Kızılelma tarafından yazılan tanıtım metni ise şu şekilde:
“Kentlerimiz hızlı bir dönüşüm içersinde. Ancak, değişimi belirleyen temel politikalar, kentin kendi dinamikleri yerine, kenti getirim sağlama aracı olarak gören küresel sermaye uzantıları tarafından oluşturulmaktadır. Halbuki yerel yönetimler, yerel kamusal hizmet birimleridir. Yerel kamusal hizmetlerin en yüksek yurttaş katılımıyla ve en saydam yöntemlerle halka ulaştırılması gerekmektedir.
Ama kentlerimiz, belediyelerdeki, neoliberal politikaların, yağma ve talan uygulamalarının sonucunda, sağlıksız yaşam alanlarına ve kitlesel nüfus yoğunluklarının buluştuğu ortamlara dönüşmektedir. Toplumsal alanda yaşanan sosyal ve kültürel yozlaşmanın, getirim ekonomisinin etkin olmasını sağlayan piyasacı bir anlayışın siyasete egemen olmasının, plansız sanayileşme ve çarpık kentleşmenin etkisi ile sağlıksız bir büyüme göstermektedir. Yolsuzluğun, yoksulluğun, işsizliğin derinleştiği kent ortamlarında, piyasacı güç ve dinamikler ile emekçi sınıfların karşı karşıya bulunduğu yeni bir süreç yaşanmaktadır.
Kentlerimiz ve kentte yaşayan insanların ihtiyaçları olan temel yaklaşım, önceliğinde insan olan toplumcu ve halkçı belediyecilik anlayışıdır. Katılımcılığın önünü açan, kentsel demokrasiyi temel alan, toplumun değişik kesimlerine karar alma süreçlerinde söz ve karar hakkı tanıyan, adil, saydam ve ayrımcı olmayan bir belediyecilik. Toplumsal, katılımcı ve sosyal belediyecilik anlayışının temel ilkeleri olarak çağdaşlığın, özgürlüğün, dayanışmanın ve katılımcılığın altını kalınca çizmek gerekiyor.
Sosyal demokrat ve toplumcu belediyecilik anlayışı, kamunun, halkın, kentlinin çıkarlarını her şeyin üzerinde görmeli, buna uygun üretken, verimli politikalar oluşturmalı ve kent planlamaları yapmalıdır. Doğayı ve çevreyi korumalıdır. Kentlerin tarihine, tarihsel ve kültürel değerlerine sahip çıkmalıdır. Uygulamada saydamlık ve dürüstlük tartışılmaz olmalıdır.
Sosyal Demokrasi Vakfı birkaç dönem, İstanbul’da TÜSES’le Ankara’da ise Mimarlar Odası işbirliği ile Yerel Yönetimler Okulu adı altında bir çalışma düzenlemiştir. Keşke olanaklarımız elverse, bu çalışmalarımızda süreklilik sağlayabilseydik. Ama yaşamın kendisi bize bunu dayatmaktadır. Popülizmin, iş bitiriciliğin, cemaatçiliğin yozlaştırdığı belediyecilik anlayışının yerine, geçmişte de örnekleri verilmiş olan Toplumcu Belediyecilik anlayışının geçirilmesi zorunludur. Sosyal demokrasi, hem kendi deneyimleri ve birikimleri ile hem de evrensel örneklerden yararlanarak ülkemizde de Toplumcu Belediyeciliğin tekrar etkin olması için çaba göstermelidir.
Biz SODEV olarak, Sosyal Demokrat Belediyecilik anlayışının, Toplumcu Belediyecilik anlayışının siytasi kadrolarca bilinmesi amacıyla üstümüze düşenleri yapmak kararlılığındayız. Bu anlamda değerli dostumuz ve şimdi artık bir SODEV üyesi İhsan Kamalak ile yine değerli arkadaşımız Hüseyin Gül’ün bu derlemesinin “Toplumcu Belediyecilik” anlayışının iktidara yürüyüş yolunda çok önemli katkıda bulunacağının bilincindeyiz. Derlemeyi hazırlayan bu iki arkadaşımız ile yazılarıyla katkıda bulunan akademisyen arkadaşlarımıza çok teşekkür ederiz.
Dileğimiz bu önemli katkının hem “Toplumcu Belediyecilik” anlayışının gençlerimiz tarafından bilinmesi için üniversitelerimiz tarafından değerlendirilmesi, hem de sosyal demokrat siyasi kadroların bir başucu kitabı olmasıdır.”
Bu akademisyenlerin yazdıkları makaleleri şu şekilde sıralayabiliriz:
Önsöz
Derleyenlerin Önsözü
Giriş: “Sosyal Demokrasi ve Yerel Yönetimler – Gecikmiş Bir Adım” – İhsan Kamalak
“Sosyal Demokrat İlkelerin Yerel Düzeyde Uygulanması Üzerine Bir Deneme: Türkiye Örneği” – İhsan Kamalak, Hüseyin Gül, Eylem Beyazıt
“Sosyal Devlet ya da Refah Devleti Nedir?” – Songül Sallan Gül
“Türkiye’de ‘Belediyecilik Anlayışı’nın Dönüşümünü Küreselleşme Üzerinden Okumak” – Şenol Adıgüzel
“Toplumcu Belediyeciliğin Doğuş Koşulları Üzerine” – Mahmut Güler
“Yerel Liderlik, Toplumcu Belediyecilik ve Ali Dinçer: 1977-1980 Dönemi Ankara Belediyesi“, S. Ulaş Bayraktar, Mehmet Penbecioğlu
“Sosyal Demokrasinin Deneyim Alanı Olarak ‘Ankara Belediyeciliği”: Karayalçınlı Yıllar” – Muharrem Güneş
“Sosyal Demokrat Belediyelerin 1989-1994 Deneyimini Toplumcu Belediyecilik Üzerinden Değerlendirmek” – Mahmut Güler
“Yerel Yönetim Reformları Işığında Yerel Yönetimlerin Hareket Alanları: Toplumcu Belediyecilik Mümkün mü?” – Hacı Kurt
“Toplumcu Belediyecilik ve Kent Kapılarını Sermayeye Açan Anahtar Olarak Kentsel Dönüşüm” – Cem Ergun, Hüseyin Gül
“Sonuç Yerine: Yerelleşme ve Toplumcu Belediyecilik” – Yeşim Edis Şahin
Kent Stratejileri Merkezi 